Gerbert Spersenning evolyutsion konsepsiyasi

Reja: Evolyutsionizm va uning falsafada karor topishi. G.Spenserning sintetik falsafasi. Spenser sotsialogiyaning o'rni va roli to'g'risida. Dastavval sotsial falsafada ilgari surilgan taraqqiyot g'oyasi 19-asr o'rtalarida kelib tabiyotshunoslik fanlarida tasdiklana boshladi. ayniqsa biologiyadagi evolyutsion rivojlanish konsepsiyasi muhim ahamiyatga ega buldi. Ch.Darvinntng 1859 yili Tabiiy tanlanish yo'li bilan turlarningshkelib chiqishi asari elon kilinganidan keyin evolyutsionizm g'oyasi fan va falsafada mustahkam urin egalladi, olimlarni yangidan yangi tadqiqotlarga ragbatlantirdi. Bu g'oya sotsiologiyaga xam kirib keldi va u tadqiqotchilar etiborini urganilayotgan hodisalarining genetik kelib chiqishiga etibor berishga undadi. Shu munosabat bilan bu davr sotsiologiyasi ibtidoiy jamiyatlar, etnografiya folklorni o'rganuvchi fanlar bilan uzviy boglandi. Sotsiologlar empirik materiallar ahamiyatini kamsitmagan holda kuprok nazariy qoidalarga xususan evolyutsiyaning umumiy qonunlarini bilishga harakat kildilar. Evolyutsionizm tarafdorlari sifatida Lnis Morgan G1818-1881G, Jon Maklenon G1827-1881G,Iogan Bakoven -1815-1887G, Edvard Taylor G1832-1917G, Jeyms Freyzer G1854-1941G kabilarni ko'rsatish mumkin. Birok evolyutsionizm g'oyalarini rivojlantirish va keng targ'ib etishda buyuk ingliz faylasufi Gerbert Spenser G1820-1903Gnig xizmatlari katta buldi. Undan boy ilmiy meros koldi. Uning evolyutsionizm prinsiplari asosida barcha fanlarni ensiklopedik sintezlash maqsadida yaratgan 10 jildli asarlari 1862-1898 yillari chop etildi. Bunga olimning Biologiyaning asoslanishi G1864-1867G Psixologiyaning asoslanishiG1870-1872Guch tomlik Sotsialogiyaning asoslanishi G1876-1896G Sotsiologiya o'rganish predmeti sifatida G1-03G Etikaning asoslanishi G1879-1893G kabi asarlari kirgan edi. Spenserning nazariy qarashlari tabiyatshunoslik fanlarining yutugi ta'siri ostida shakllandi. Uning ijodi evolyutsionizm g'oyalarini tula kamrab oldi va o'z davrining intelektual taraqqiyotiga ta'sir kursatadi. G. Spenser Ch.Darvining Turlarning kelib chiqishi asariga yuqori baho berdi. A. Smit va R. Maltusning asarlari Spenserga kuchli ta'sir kursatdi,ular radikal burjua materializmi va individual erkinlik g'oyasini surgan edilar. Spenser ular ...