Ijtimoiy insitutlar va ijtimoiy tashkilotlar

Ijtimoiy insitutlar va ijtimoiy tashkilotlar Reja: 1.Jamiyat yaxlit tizim sifatida. 2.Jamiyat elementlari, strukturasi, o'zaro aloqadorligi. 3.Ijtimoiy insitutni ta'riflashga nisbatan yondashuvlar. 4.Ijtimoiy insitutlar strukturasi, ularning tipologiyasi, irarxiyasi va funksiyalari. 5.tashkilotlar sotsiologiyasi va rollari. 6.Oila insituti. 7.Tibbiyot va sog'liqni saqlash insituti. Sotsial insitut (lot. Institum, nizom qoida , ularning to'plami, muassasa) shaxslarning konkret vaziyatlarda amal qiladigan maqsadga muvofiq, rasmiy va norasmiy, barqaror, standartlashgan tamoyil, normalar, o'rnashmalarni bildiradi. Sotsial insitut odamlarning sotsial tashkillashgan faoliyatlarni anglatadi. Sotsial insitutlar xatti-harakatlarning nisbatan barqaror shakl namunalarni, avloddan-avlodga o'tuvchi an'analar, odatlarni qayta takror hosil qilinishini ham ta'minlaydi. Sotsial insitutlarning eng muhim quyidagi turlari mavjud: 1.Oila-jamiyatning muhim insitutlaridan biri. 2.Ijtimoiy-madaniy insitutlar. Amal qilish doirasi va vazifalariga qarab sotsial insitutlarning quyidagi ko'rinishlarini ajratib ko'rsatish mumkin: 1.Relyatsion insitutlar. 2.Regulyativ sotsial insitutlar. 3.Integrativ sotsial insitutlar. 4.an'anaviy sotsial insitutlar. 5.Madaniy sotsial insitutlar. Sotsial insitutlarning bajaradigan asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: Jamiyat a'zolarini takror ishlab chiqarish, qaytadan tiklash; Sotsializatsiya; Ishlab chiqarish va taqsimot; Tartibga rioya qilish va axloqni saqlab turish; tashkilot deb, eng avvalo o'zaro bog'langan va o'ziga xos maqsadlarga erishishga yo'naltirilgan ijtimoiy guruhlarga aytiladi. tashkilot atamasi ijtimoiy birlashuvlarning shakli sifatida qo'llaniladi. Sotsial tashkilotlar ikki xil funksiyani bajaradi: 1.Axloq normalarini va qadryatlarni o'zlashtirish yo'li bilan ijtimoiylashuvni ta'minlash, insonlarning ijtimoiy munosabatlarda qatnashuvlari uchun dastlabki shart- sharoitlar yaratish. 2.Individ xatti-harakatlari, yo'nalishlari va munosabatlarining mavjud tizim doirasidan chetga chiqmasligini nazorat qilish. Sotsiologiyado sotsial tashkilotlar maxsus yo'nalish nazariyasiga ko'ra ikki xil: 1)rasmiy: 2)norasmiy tashkilotlarga ajratiladi. Rasmiy tashkilotlar yuqori darajada rasmiylashgan guruhdir. Bu ma'muriy apparatning asosiy vazifasi tashkilot mavjudligini ta'minlash uchun uning a'zolari faoliyatini muvofiqlashtirishdir. Amerikalik sotsiolog A.Etsioni rasmiy tashkilotlarni ...