Ijtimoiy-etnik munosabatlar

Reja: 1. Millatlar va etnik guruhlarning sotsial-etnik tarkibi 2. Mustaqillik sharoitida O'zbekistonda sotsial-etnik munosabatlar 3. Sotsial tabaqalashuv jarayoni Insoniyat xilma-xil ijtimoiy etnik birliklardan tashkil topgan. Bugungi kunda 200 dan ortiq mamlakatlarda 2 mingdan ortiq millat, elat va qabilalar yashamoqda. Ularning so'zlashadigan tillari esa 5 mingdan ortiqni tashkil etadi. Ammo mana shu tillardan 2 mingtasidan ko'prog'ida ¸zuvlar yo'q. Jamiyatning ijtimoiy-etnik tarkibini tadqiq qilish sotsiologiyaning maxsus sohasi bo'lib, etnosotsiologiya deb ataladi. Sotsiologiyaning bu sohasi jamiyatning ijtimoiy tarkibiy tuzilishidagi etnik millatlar, xalqlar, elatlar, guruhlarning ijtimoiy rivojlanish masalalarini o'rganadi. Ularning ijtimoiy-iqtisodiy, ijtimoiy-si¸siy, ma'naviy-mafkuraviy, madaniy, ta'limiy, diniy va boshqa o'ziga xos qadriyatlarni tadqiq qiladi. Etnos tushunchasi (qadimgi yunoncha so'z bo'lib xalq manosini anglatadi) - muayyan hududda tarixan tarkib topgan, boshqalardan farqlanuvchi o'z madaniyatiga, ruhiy uyg'unlikka va boshqa umumiy xususiyatga ega bo'lgan kishilarning nisbatan barqaror borligini anglatadi. Demak, etnosotsiologiyaning tadqiqot obyekti - eng avvalo xalqlar, millatlar, etnik guruhlarning ijtimoiy tarkibini, boshqa etnik birliklaridan farq qiluvchi o'ziga xos madaniyati, turmushi, urf-odatlari, tili va boshqa shu kabi o'ziga xos xususiyatlarini o'rganadi. Millat, millatlararo munosabatlar masalasi sotsiologiyadan boshqa ijtiomiy-gumanitar fanlar, iqtisodi¸t nazariyasi, si¸satshunoslik, axloq va nafosatshunoslik, tarix, etnografiya kabilarni ham o'rganish obyekti hisoblanadi. Etnosotsiologiyada esa millat va milliy munosabatlar, ularning iqtisodiy, si¸siy, madaniy va maanviy-mafkuraviy munosabatlardagi o'zaro uzviy aloqadorligi nazarda tutilgan holda, konkret etnik muhit doirasida, ijtiomiy jamoalardagi, oiladagi, hududiy tartibdagi munosabatlarni etnik xususiyatlari doirasida olib qarab o'rganiladi. Shuningdek millatlararo munosabatlarning jamiyat ijtimoiy ha¸tiga ta'siri va ularning ijtimoiy oqibatlari tadqiq qilinadi. Shu jihatdan etnosotsiologiyaning jamiyatni o'rganishdagi ahamiyati kattadir. Sobiq Sovet tuzumi davrida etnosotsiologiya to'laqonli o'z rivojini topmadi. Turli millatlar, ...