Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi

Reja: 1. Jamoatchilik fikri tushunchasi va mohiyati 2. Jamoatchilik fikri funksiyalari Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi - ijtimoiy guruhlarning mavjud ijtimioiy voqelikka nisbatan bahovlovchi munosabatining shakllanishi va amal qilish qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. O'zbekistonda jamoatchilik fikrini o'rganish ilmiy va amaliy ahamiyatga ega. Mamlakatimizda 199 yildan boshlab «Ijtimoiy fikr» jamoatchilik fikrini o'rganish markazi faoliyat ko'rsatmoqda. Bu o'z navbatida sotsiologik tadqiqot markazlari va xizmatlarini muvofiqlashtirish imkoniyatini tug'dirdi. «Jamoatchilik fikri» atamasi inglizcha publik opinion so'z birikmalaridan olingan bo'lib, u XVII asrda dastalb Angliyada qo'llanilgan, keyinchalik boshqa mamlakatlarga o'tib, XVII asr oxiridan boshlab keng tarqalgan. Jamoatchilik fikri o'zi nima? Jamoatchilik fikri - xalq istaydigan narsani bilishning noorganik uslubidir (Gegel), jamoatchilik fikrida hamisha haqiqiy va haqiqiy bo'lmagan narsalar chatishib ketsada, u har bir davrda katta kuchga ega bo'lib kelgan. Jamoatchilik fikri ijtimoiy ong shakllari, aytaylik, fan ¸ki mafkuradan noaniqligi bilan farq qiladi. Chunki fikrning o'zida u ¸ki bu holatga nisbatan tahminiy, ehtimolli bo'lgani uchun ham ko'pincha insonlar ongida vujudga keladigan o'tkinchi, o'zgaruvchan fikr, mulohaza, his - tuyg'ular yig'indisidir. Lekin bu jamoatchilik fikri bilan hisoblashmaslik kerak degan gap emas. Jamoatchilik fikrini chuqur o'rgangan ispan mutafakkiri Ortega-I-Gasset shunday ¸zgan edi: «Dun¸ni jamoatchilik fikri boshqaradi, bu shunday asosiy kuchki, unda kishilar hamjamiyatidagi hukmronlik kelib chiqadi». Jamoatchilik fikrini sotsiologik tadqiq etish predmeti - bu jamoatchilik fikrining ijtimoiy mohiyati, uning jamiyat ha¸tining turli tomonlariga ta'siri, shakllanishi, ifodalanishi va amal qilishi mexanizmlari masalalaridir. Jamoatchilik fikri - kishilar ongi va xatti-harakatining o'ziga xos ko'rinishi bo'lib, u ijtimoiy ongning barcha shakllari (axloq, huquq, din, fan va h.k.) bilan bog'liq kundalik va nazariy ong birikmasi hisoblanadi. Jamoatchilik ...