Milliy urf-odatlar zamirida insoniylik fazilatlari

Reja: 1. Salom va alik odobi va odatlari. 2. dasturxon. Taom. Fotia. 3. Memondorchilik odobi va taomillari. 4. kattaga urmat, kichikka shavqat. Salomlashish-qadimiy odat. Xar bir xalqning salomlashish bilan bog'liq bo'lgan o'z urf-odatlari bor. Biz o'zbeklar barcha islom dunyosi xalqlari singari bir-birimizni ko'rganimizda assalomu-alaykum iborasi bilan ko'rishamiz. Bu so'z sizga tinchlik tilayman degan manoni bildiradi. Vaalaykum -assalom esa sizga xam tinchlik tilayman2 javob salomi sanaladi. Salomlashish odamning yoshi va biron marosim bilan am bog'liq. Keksa odamlar bir-biri bilan ikki qo'llab ko'rishishadi. Uzoq vaqt ko'rishmagan qaddonlar quchoqlashib, bazan o'pishib ko'rishish bilan amalga oshiradilar. O'zbek xalqining o'ziga xos tabiatini, lutfkorligini, urf-odatlarini xammamizga jonday aziz Salom so'zisiz tasavvur qilolmaysiz. Shuning uchun xam dono xalqimiz Avval salom, badaz kalom deb bejiz aytmagan. Salom odobning boshi, odatning debochasi, qolaversa, odamning kimligini uning salomi belgilaydi. Dasturxon. Taom. Fotixa. Dasturxon odobi, taom emak qoidalari xalqimizda azaldan mavjud. Dasturxonlar joyi, odami, marakasi, xonasiga qarab katta-kichik, rang-barang bo'lishi mumkin. Dasturxon taomi bilan ulug'. Dasturxon odobi qadimiy bo'lib dasturxonga avval keksalar qo'l uzatadilar. Oilada dasturxonga, taomga qarashni ota boshlab beradi. Dasturxonga, taomga tanavvulga kirishishdan oldin albatta, Bismilloxir raxmonir raxim deyish shart. Ovqat eyish odobi xam rasamadi bo'lib, takalluf ko'rsatib, to'kmay sochmay, yaxshi chaynab, hazm qilinadi. Taom istemol qilib bo'lingach, oilaboshi albatta fotiaga qo'l ochadi, fotia namunasi : Bismilloxir raxmonir raxim. Shirin obod, manzil obod, Payg'ambar xudoga salovat., ko'p bergin, qo'l bergan, keng fel, ketmas davlat bergin. Do'stga zor, dushmanga xor, nomardga muhtoj qilmagin, o't balosi, suv balosi, noxaq tuxmatdan o'zing asragin. Ekkanni, tikkanni, eganni ichganni savobini dargoxingda qabul qilgin omin, ...