Sotsiologiya fanining shakllanishi va taraqqiyot bosqichlari

Sotsiologiya fanining shakllanishi va taraqqiyot bosqichlari Reja: Eramizdan avvalgi yunon faylasuflari (Aflotun, Arastu, Protagor) va Markaziy Osiyo mutafakkirlarining ijtimoiy qarashlari. XIX - asr oxiri XX - asrning boshlarida sotsiologiyaning shaqllanishi va rivojlantirilishi (O. Kont, G. Spenser, E. Dyurkgeym, M. Veber va boshqalar) 20-asr AQSH sotsiologiyasi. hozirgi sharoitda sotsiologiya fanining rivojlantirilishi. Eramizdan avvalgi yunon faylasuflari (Aflotun, Arastu, Protagor) va Markaziy Osiyo mutafakkirlarining ijtimoiy qarashlari. Sotsiologiyani fan sifatida tasavvur etish uchun eng avvalo uning vujudga kelishi va tarixiy rivojlanish bosqichlarini o'rganish muhim ahamiyatga egadir. Ijtimoiy hayot rivojlanishi qonuniyatlarini o'rganishga qaratilgan ta'limotlar, qarashlar eramizdan avvalgi IV-asrdayok yunon faylasuflari Aflotun (eramizdan avvalgi 427-347yil)ning Qonunlar, Davlat to'g'risida, Arastu (eramizdan avvalgi 384-322 yil)ning Siyosat to'g'risida, Metafizika, Etika, Protagorning (Eramizdan avvalgi 490-420yil) Haqikat kabi asarlarida yoritilgan. Markaziy Osiyoning mutafakkirlari bulmish Abu Nasr Farobiy, Abu Rayxon Beruniy, Zahiriddin Muhammad Bobur Mirzo kabi ulug' allomalar o'z davri ijtimoiy hayotining turli sohalarini ilmiy asosda tatqiq qilganlar va o'zlarining ijtimoiy qarashlarini asarlarida yozib qoldirganlar. Abu Nasr Farobiy o'zining Fozil shahar axli qarashlari haqida kitob, Siyosat al - madaniya kabi asarlarida oliyjanob jamiyat, adolatli tizim, odil xukumdorlar haqida o'z fikr -mulohazalarini bayon qilgan. U o'zi yashagan davrning ijtimoiy tizimini, uning ziddiyatlari va bu ziddiyatlarning kelib chiqishidagi muammolarni nazariy jihatdan tahlilqilishga o'ringan. Davlat va jamiyat masalalarida davlatni ijtimoiy tizimni boshqaruvchi tashkilot deb, uni muvaffakiyatli boshqarish esa ko'p jihatdan davlat boshlig'i, hokimning xarakteriga, fazilatlariga bog'liq deb bilgan Fozillar shaxrining birinchi boshlig'i, - deb ta'kidlaydi Farobiy, - shu shahar aholisiga imomlik qiluvchi oqil kishi bo'lib, u tabiatan un ikkita xislat - fazilatni o'zida birlashtirgan bo'lishi ...