Tug'ilish va o'lish, ularga ta'sir etuvchi sotsiologik omillar

Reja: 1. tug'ilish unga ta'sir etuvchi omillar. 2. Demografik faktorlar. 3. aholi o'rtasidagi ulim ko'rsatkichlari. 4. tug'ilish va unga ta'sir etuvchi asosiy omillar. tug'ilish aholi tabiy o'sishning asosiy manbaidir. Sovet ittifoqida va kupgina boshqa mamlakatlarda tug'ilish xar yili hisobga olib boriladi. Mamlakatda bunday ma'lumotlar mahalliy sovetlarning Grajdanlik holati aktlarini yozish bo'limi tomonidan kayd kilinadi. Mamlakatimizda 1976 yilda xar kuni 4720 ming bola (chaqaloq) tug'ilgan. Mamlakatda 1976 yilda o'rta hisobda 12931 ta bola tug'ilgan, xar soatda 539, xar minutda 9 tadan kuprok va xar 6 sekunda bir chaqaloq dunyoga kelgan. Bu rakamlar mamlakatimiz o'rtasida tug'ilish haqida umumiy ma'lumot beradi. Ammo bu rakamlar tug'ilish darajasini ko'rsatmaydi. Xar bir mamlakatda tug'ilish darajasini aniqlash uchun yangi tug'ilganlar absolyut sonining boshqa absolyut rakamlariga, masalan aholining umumiy soni haqidagi rakamlariga nisbatini aniqlash zarur. Ayrim territoriyalarda aholining tug'ilish darajasini ko'rsatish uchun odatda tug'ilish koeffitsentidan foydalaniladi. Xar yili yangi tug'ilganlar sonining aholi o'rtacha sonidagi xar ming kishiga nisbatiga tug'ilish koeffitsenti deyiladi. Endi 1976 yil uchun o'rtacha aholi soni xam, 1976 yilda tug'ilgan bolalarning umumiy absolyut soni xam malum. Ana shu ma'lumotlar asosida mamlakatimizda 1976 yildagi tug'ilish koeffitsentini aniklaymiz. Shunday qilib, mamlakatdagi 1976 yili tug'ilish koeffitsenti 18,4 foiz yani boshqacha aytganda, xar ming kishiga hisoblanganda 18,4 foiz kishidan iborat bo'lgan. Bu - umumiy tug'ilish koeffitsentidir. Bundan tashqari, demografiyadan maxsus tug'ilish koeffitsenti kabi tushunchalar borki, ulardan ayrim territoriyalar aholisi tug'ilish darajasini chuqur analiz qilishda foydalaniladi. Odamning tug'ilishi umuman biologik jarayondir, ammo u sotsial faktorlarning juda katta ta'siri ostida bo'ladi. Kadim zamonlarda yashagan kishilar o'rtasidagi tug'ilish jarayonini kuprok biologik xarakterga ega ...