V. Paretoning ijtimoiy tengsizlik haqidagi fikrlari

V. Paretoning ijtimoiy tengsizlik haqidagi fikrlari REJA: KIRISH ASOSIY QISM 1.Pareto qarashlarining ilmiy va mafkuraviy asoslari 2.Jamiyat individlarning o'zaro munosabatlari tizimi sifatida 3.Paretoning ijtimoiy o'zgarishlarning elita nazariyasi XULOSA FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI Paretoning qarashlari shakllanishida muhandislik, matematika va iqtisod kabi fanlar bilan bir qatorda ijtimoiy-gumanitar fanlar ham katta ta'sir ko'rsatgan. Iqtisodiy muvozanat nazariyasi asoschisi Leon Valras (umuman olganda ularning qarashlari bir-biriga zid bo'lgan) bilan bir qatorda, qisman bo'lsada, Nikkolo Makiavelli, shuningdek, sotsial darvinizm, instinktivizm, G.Lebon va G.Tard, Italiya kriminologik maktabi, fransuz faylasufi Jorj Sorelning zo'ravonlik va sotsial afsona to'g'risidagi nazariyalari, Italiya siyosiy mutafakkiri Gaetano Moskaning boshqaruvchi va boshqariluvchilar to'g'risidagi nazariyasi katta ta'sir o'tkazgan. Marks nazariyasiga Pareto odatda salbiy munosabat bildirgan bo'lsada, u tarixiy materializm va sinfiy kurashning ilmiy ahamiyatini tan olgan. Bu kurash insoniyat tarixi davomida doimo bo'lgani va mehnat va kapital o'rtasidagi mojarolarga barham berilsada, uning yo'qolib ketmasligini ta'kidlaydi. Sotsiologiya Pareto uchun sotsial ideallarning niqoblarini yechishda unga qurol sifatida xizmat qiladi. Sotsiologiyani bu tarzda qabul qilinishi Marks, Gobino yoki Gumplovich kabilar bilan yaqinlashtiradi. Chunki ular ham aynan sotsiologiya siyosat negizida turgan manfaatlarni ochib berish uchun yaratilgan fan sifatida baholaydilar. Pareto, Dyurkgeym kabi, ideallarning haqiqiy amaliy kuchini tan oladi, undan farqli o'laroq, ularning hech biriga ishonmaydi. Unga ko'ra, bu samarali ish beradigan afsonalar, ataydan aldanish natijasida yaratilgan nazariyalar, yoki elita o'z hukmronligini amalga oshirishi uchun qo'llaydigan yolg'on vositalar hisoblanadi. Yuqorida ta'kidlanganidek, Paretoning inson tabiati haqida ijobiy fikrga ega emasligi ajablanarli emas, chunki bu yerda biz unga N.Makiavellining Hukmdor asari ta'sirini kuzatishimiz mumkin bo'ladi. Freyd bilan solishtirishni davom etgan holda shuni ta'kidlash ...