1918-1939 yillarda Yaponiya

1918 - 1939 yillarda YAPONIYA REJA: Yaponiyaning ichki siyosati. «Sholi isyoni». Iqtisodiy ahvol. Yaponiyaning tashqi siyosati. Urushda ishtiroki. Yaponiya birinchi jahon urushida Antanta tarafida qatnashdi. Binobarin, u g'oliblar safida bo'ldi. Antanta Yaponiyani quruq qo'ymadi. Unga Shandun yarim oroli, Tinch okeandagi Germaniyaga qarashli Marian, Karolina, Marshall orollari mandati taqdim etildi. Ular Yaponiyaga Tinch okean akvatoriyasi markaziga chiqish va AQSH ning asosiy harbiy-dengiz bazasi bo'lmish Gavay orolla-riga yaqinlashish imkonini berdi. Uzoq Sharq va Tinch okean havzasi davlatlari bozorini shitob bilan egallay boshladi. Bu esa, o'z navbatida, yapon monopoliyalari (Mitsui, Mitsubisi, Yasuda, Sumitomo)ning daromadlarini yanada ko'pay-tirdi. mamlakatda mehnatkashlaming turmush darajasi pasaydi. Bu hodisa 1918-yil-ning 3-avgustida Toyama prefekturasida yuz bergan «sholi isyoni» da o'z ifodasini topdi. Bu isyon chayqovchilar tomonidan sholining nar-xini oshirib yuborish natijasida kelib chiqdi. Yaponiya mustamlakachi imperiyasi asoslarini larzaga keltirgan bu isyon mustamlakalarda milliy-ozodlik kurashining yangi to'lqini ko'tarilishiga katta ta'sir ko'rsatdi. 1923-yilning oxiriga kelib Yaponiya iqtisodiyotida jonlanish bo'ldi. Bunga shu yilning 1-sentabrida yuz bergan yer qimirlashidan so'ng boshlangan tiklash ishlari qulay sharoit yaratdi. Yapon monopoliyalari katta foyda miqdorini saqlab qolish uchun eksport tovarlari narxini pasaytirdi. Mamlakatda cho'yan ishlab chiqarish 2 baravar o'sdi va 1 mln. 100 ming tonnaga, po'lat ishlab chiqarish 842 ming tonnadan 1 mln. 720 ming tonnaga o'sdi. Umumiy saylov huquqi haqida qaror qabul qilindi. Saylovchilar 3 mln. dan 4,3 mln. ga ko'paydi. Yaponiya iqtisodiyoti boshqa buyuk davlatlar iqtisodiyotiga nisbatan zaifligining, 1923-yilda yuz bergan yer qimirlashi oqibatlari chuqurligining natijasi edi. 1931-yilga kelib sanoat mahsulotlari 31, eksport 65, import 72 foizga qisqardi. Inqiroz yillarida ishsizlar soni 3 mln. kishini tashkil ...