Buxoro, Xiva va Qo'qon xonliklarida ijtimoiy-iqtisodiy madaniy hayot

Buxoro, Xiva va Qo'qon xonliklarida ijtimoiy-iqtisodiy madaniy hayot. REJA: 1. 1. XV asrning ikkinchi yarmi XVI asr boshlarida Movarounnahrdagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat 2. Mamlakatning hududiy parchalanishga yuz tutishi, uning muhim sabablari. Tarixga nazar tashlar ekanmiz, shuni anglashimiz lozim, o'zbeklar qadimdan o'z davlatlariga ega bo'lgan xalqdir. Uning davlatchilik tarixi ilk bor xunlar, somoniylar, gaznaviylar, saljuqiylar, chig'atoy ulusi, temuriylar, shayboniylar, ashtarxoniylar, mag'itlar, Qo'qon va Xiva xonliklari. Buxoro amirligi orqali Turkiston muhtor jumhuriyati, Buxoro va Xorazm xalq jumxuriyatlari, nihoyat O'zbekiston Sovet sotsialiyatik Respublikasi orqali O'zbekiston Respublikasi shakliga yetib keldi. Xalqimizning boshidan kechirgan o'ta mashaqqatli, murakkab hayoti uning ma'naviyatida hokimiyat va uning istiqloliga chuqur ta'sir etdi. Erksevar o'zbek xalqi qo'lga kiritgan mustaqimllikka osonlikcha erishmadi. O'zbekiston davlatining ilk qadamlari taraqqiyoti mazmunan yangi bosqichni boshlab berdi. Yo'limiz mustaqil davlatchilik va taraqqiyot yo'li - risolasida I.A.Karimov davlatchilikning ahamiyat haqida gapirdi. XV asrning o'rtalariga kelib, Mirza Ulug'bek vafotidan keyin (1449 yil) Temuriy shahzodalar o'rtasida toju-taxt uchun kurash yana avj oldi. Abulqosim Bobur va Abdusaid sultonning faoliyati ham o'zaro urushlarga barham bera olmadi. 1469 yilga kelganda Xurosonda Xusayn Bayqaro hokimiyatni egallab, bu hududlarda nisbatan tinchlik o'rnatdi. Uning do'sti buyuk Alisher Navoiy muxrdor, vazir, Astrabod hokimi lavozimlarida ishlab Xurosonning ijtimoiy - siyosiy hayotida katta rol o'ynadi. Navoining sa'iy - harakatlari bilan Hirotda ilm-fan, madanimyat gurkirab rivojlandi. Feodal urushlarga nisbatan barham berildi. Movarounnahrda esa bu davrga kelib feodal tarqoqlik avjiga chiqdi. Har bir viloyat, har bir shaharda temuriy shahzodalar o'zlarning mustaqil hukmronligini o'rnatishga harakat qildilar. Ular hokimiyat uchun o'zaro kurashlarda Dashti Qipchoq o'zbeklari kuchlaridan flydalanishar edilar. Masalan: 1451 yilda Urusxon nabiralari Abdusaidga ...