Jaloliddin Manguberdi jasorati, Mo'g'ullar istilosi

Mo'g'ullar istilosi va ularning zulmiga qarshi kurash. Jaloliddin manguberdi jasorati Reja: 1.Mug'ullar xujumi arafasida Xorazmshoxlar davlatidagi vaziyat. Elchilik munosabatlari. 2.Mug'ullarning Markaziy Osiyoga harbiy yurishlari. Jaloliddin Manguberdi jasorati. 3.Chig'atoy Ulusining tashkil topishi. Undagi boshqaruv tartibi, iqtisodiy-ijtimoiy hayot. Tayanch so'z va iboralar: Tungus - manjur, Temuchin, Yasaq, Tamg'a, Maxmud Yalovach, Utror, Inalxon, Zarnuq, Jaloliddin Manguberdi, suyurg'ol, muzariy. Chig'atoy Ulusi. 1. Markaziy Osiyo va O'rta sharq mamlakatlarining XII-XII asrlardagi tarixiy davrni yoritishda ilmiy manba xizmatini o'taydigan talaygina tarixiy asarlarning mavjudligi tadqiqotchilarga allaqachon ma'lum. Ulardan biri Mirzo Ulug'bek qalamiga mansub, 1425 yilda yozilgan «Tarix-i Arba' Ulus» (To'rt ulus tarixi) asaridir. Asarda Markaziy Osiyo xalqlarining XII-XII asrlardagi tarixi hamda Mug'ullar imperiyasining to'liq tarixi yoritilgan. Ushbu mavzuga oid yana bir muhim manba oliy nasab va toju taxt sohibi, yirik olim Abulqozixonning «Shajarayi turk» asaridir. Bu asar 1663-1664 yillarda yozilgan bo'lib, kirish va 9 bobdan iborat. Asarda Odam Atodan to turklarni qadimgi xonlaridan Mo'g'ul xongacha kechgan xodisalar zikri, Mo'g'ul xondan-Chingizxongacha bo'lgan tarix, Chingizxonning tug'ilganidan to vafotigacha tarixi va uning o'g'illri podsholik qilgan davr hamda Shayboniylar tarixi keng yoritilgan. Ulardan tashqari bu mavzuga oid yana bir muhim manba Herman Vamberining «Buxoro yoxud Movarounnahr tarixi» asaridir. Asarning «Mug'ullar istilosi. Xijriyning 615-624 yillari (1218-1226) bo'limida Chingizxonning Movarounnahrga qilgan istilochilik harakatlari bayon etilgan. Akademik B.V. Bartoldning «Turkistan v epoxu mongalskogo nashestviya» (Soch, tom I, Moskva; Nauka, 1963), V.G.Yanning «Chingizxan» (Nukus, 1981), «Batыy» (Nukus, 1982) va M.Ivaninning «Ikki buyuk sarkarda. Chingizxon va Amir Temur» (Toshkent; fan, 1994 yil) asarlari bu mavzuni o'rganishda muhim manba bo'lib xizmat qiladi. Markaziy Osiyoda tashkil topgan Xorazmshoxlar ...