Kavkaz xalqlari

Kavkaz xalqlari Reja: 1.Etnogenezi, tili va irki. 2.Xujaligi va ijtimoiy tuzumi. 3.Moddiy va ma'naviy madaniyati. Tayanch suzlar: Kavkaz xalklarining lingvistik va antropologik tarkibi. Etnogenez muammolari. Xujalik-madaniy tiplari. Kavkaz xalklarining xujaligi, moddiy va ma'naviy madaniyati. Uning uziga xos va umumiy xususiyatlari. Diniy e'tikodlari. Islom va xristianlik. Kadimgi e'tikod koldiklari. Xalk ogzaki ijodi. Turmush va xozirgi etnik-madaniy jarayonlar. ADABIYOTLAR: 1. Kosvеn M.O. Etnografiya i istoriya Kavkaza. M. 1961. 2. Xoradzе R.L. Xozyaystvo i matеrialnaya kultura narodov Kavkaza. M.1968. 3. Jabborov I.M. Jahon xalqlari etnografiyasi. T.1985. 4.O'zbеkiston Milliy entsiklopеdiyasi. T., «Qomuslar», 2001-2003. 1-2-3-4-5-jildlar. 5Jabborov I., Jabborov S. Jahon dinlari tarixi. Toshkеnt, 2001. Uziga xos etnik jixatdan nixoyatda murakkab tarixiy-etnografik viloyatni tashkil kiluvchi Kavkazda kadimdan turli etnoslar yashaydi. Ularning madaniy tarakkiyotida Yakin Sharkdagi buyuk madaniyat markazlarining joylanishi, bu yerda kadimiy davrlardan turli elatlarning kuchib yurishi, kisman turib kolishi xamda Kavkazning Yevropa va Osiyo oraligida darvoza vazifasini bajarishi muxim rolni uynagan. Kavkaz xalklari lingvistik jixatdan asosan uchta til turkumiga - kavkaz yoki iberokavkaz, xindevropa (eroniy) va oltoy (turkiy) tillarga oid. Shulardan eng kupi kavkaz tillari bulib, unga gruzinlar, adigeylar, cherkezlar, chechenlar, kabardinlar, ingushlar, dogistonlik ozarlar, darginlar, lezginlar, laklar, tabasaran va boshka elatlar kiradi. Turkiy tillardla ozarbayjonlar, nugaylar, kumliklar, bolkar va korachoylar suzlashadilar. Osetin, kurd, talish va totlar eroniy til turkumiga kiradi. Armanlar esa xindevropa til oilasiga oiz uziga xos mustakil tilga ega. Kavkazda oz sonloi greklar, assiriylar va boshka mayda millatlar xam yashaydi. Antropologik jixatdan kavkazliklar asosan katta yevropoid irkiga kiradi. Fakat nugaylar asosan katta yevropoid irkiga kiradi. Xozirgi antropologik tiplar eng kadimgi davrlar - ...