O'rta Osiyoning Arab xalifaligi tomonidan bosib olinishi va unga qarshi kurash

O'rta Osiyoning Arab xalifaligi tomonidan bosib olinishi va uning oqibatlari. O'rta Osiyo xalqlarining bosqinchilarga qarshi kurashi. Markaziy Osiyo davlatchiligi tarixida Turk xoqonligi davlati muhim o'rin egallaydi. Turk xoqonligi xususidagi manbalar yetarli bo'lsada, lekin ularning ko'pchiligi bir-biriga qarama-qarshiligi ma'lumotlar olindi. Birinchi navbatda VII- VII asrlarda to'plangan manbalar ancha qimmatlidur. Bu yepik grafik yodgorliklar O'rgun-Enese runiy yozuvlari Xitoyning tanxonadoni tarixi VII-IX rasr tarixiy manbasi VI asr ohirida yashagan Vizantiyalik tarixchilar Menandir, Protektor, Piyofan, Vizantiyskiy, suriyachilik tarixi Ionna Efessiylarning tarixi asarlaridir. Shuningdek bu to'g'ridagi ma'lumotlar arab tarixchilari at-Tabariy, Denovariy (IX-X asr) o'lkamiz fuzalolaridan Abu Rayxon Beruniy, Narshahiy (X asr) va boshqalar asrlarida ham uchraydi. Keyingi vaqtda bu masalaga yanada e'tibor kuchaydi. Arxeolog olimlar, tarixchilar, adabiyotshunoslar, antropologlar bu xususida yangi tadqiqotlar olib bormoqdalar. Turklar, turkiy qabilalar tarixi masalasi Toshkentda o'tkazilgan II jahon Turkologiya anjumanida ham keng muhokama etildi. Alpomish, Go'ro'g'li, Manas, Dada qo'rqut kabi umumturkiy xalq dostonlari, O'rta asrlardagi Mahmud Qoshg'ariy, Ahmad Yugnakiy, Yusuf Xos Hojib va boshqalar asarlarida turkiy madaniyat, adabiyot, tarix to'g'risida turli ma'lumotlar keltiriladi. XI asrda yashagan alloma, Mahmud Qoshg'ariyning zamondoshi Yusuf Xos Hojib o'zining Qutadg'u bilig (Saodatga yo'llovchi bilim) asarida afsonaviy turk sarkardasi Alp yer Tunga to'g'risida shunday deb yozadi: u bilimdon, zakovatli, katta hunar egasi edi, bu fazilatlari uning shon-shuhratini dunyoga taratgan. U turk beklarining sarasi, ovozasi olamni tutgan, hunari talay edi. Uning tengi topilmasdi. Forslar uni Afrosiyob deb atashgan. Tarixda turklarning kelib chiqishi xususida ko'plab afsona, rivoyatlar ham mavjuddir. Abu Is'hoq Nishopuriy jam qilgan (VII asr) Qissai-al anbiyo asarida turklarning kelib chiqishi Nuh payg'ambarga borib taqaladi. Xitoy ...