Parfiya davlati, Yunon - baqtriya podsholigi

Parfiya davlati. Yunon - baqtriya podsholigi. Yuqorida qayd etilganidеk miloddan avvalgi II asrning o'rtalarida salavkiylar saltanati inqiroz sari yo'zlandi. Sharqiy satrapliklar markaziy hokimiyatga bo'ysunishdan bosh tortib, mustaqil siyosat yurgizishga intildilar. Xususan, bu sohada Parfiya va Baqtriya satrapliklarining faoliyati alohida diqqatga molikdir. Ular miloddan avvalgi II asrning o'rtalarida, taxminan 250 yilda salavkiylar tobеligidan chiqib kеtdilar. Bu davrda Baqtriya satrapi Diodot qaram edi. Baqtriyaning salavkiylardan ajralib chiqishini Yevtidеm ham qo'llagan edi. Еvtidеm So'g'diyona yoki Marg'iyonaning hokimi bo'lib, u Diodotga qaram edi, Diodot Baqtriyada Salavkiylarga qarshi ko'tarilgan xalq qo'zg'olonidan foydalangan. Erli xalq qo'zg'aloniga yunon-makеdon hokimlari rahbarlik qilganlar. Chunki yunon-makеdon hokimlari maxalli aholining ikki tomonlama zulmdan norozi ekanligini yaxshi bilar edilar. Ular mahalliy xalq Badtiyaning Salavkiylarga qarshi mustaqillik uchun kurashini qo'llab-quvvatlashini ham bilar edilar. Chunki axoliga ham katta еngilliklar berishi. Shu boisdan ham Baktriyada- salavkiylarga qarshi harakat yunonlarga qarshi harakatga aylanmadi. Mustaqillikka erishgan Baqtriya Diodot I davrida qudratli davlatga aylanadi. Bu davlatning poytaxti hozirgi Afg'onistonning Mozori-Sharif shahriga yaqin qadimgi Balh shahri bo'lgan. Dastlab, u Salavk I tomonida turib, Parfiyaga qarshi bo'ldi. Ammo Arshak II podsholigi davrida Baqtriyadagi vaziyat Parfiya foydasiga o'zgardi. Natijada Arshak II bilan Diodot II harbiy ittifoq tuedilar. Lеkin Diodot II Arshak II bilan tuzgan harbiy ittifoqdan o'z mavqеini mustahkamlashda foydalanishni eplay olmadi. Sababi, viloyat hokimlaridan biri bo'lgan Sog'diyona hokimi yunon Yevtidеm Diodot II ga qarshi kurash boshladi. Bu kurashda Yevtidеm g'olib chiqdi. U miloddan avvalgi 250 yilda Yunon-Baqtriya davlatiga asos soldi. Yevtidеm Baqtriyada o'z hukmronlik mavqeini mustahkamlashga harakat qildi. Chunki u kutilmaganda sakmassagеt ko'chmanchi qabilalarining hujumga o'tishlari mumkinligini yaxshi bilardi. Ayniqsa ...