Turkiy tilli xalqlar va O'zbek xalqi Etnogenezidagi o'rni, Turkiy xalqlarning shakllanishi

Turkiy tilli xalQlar va o'zbek xalQi Etnogenezidagi o'rni. Turkiy xalQlarning shakllanishi. Jahonda o'zini sof, aralashmagan deb da'vo qiladigan biror elat yoki xalq yo'q. Chunki har bir etnos uzoq tarixiy davr davomida turli elatlar bilan aloqada bo'lib, ba'zan bir joydan ikkinchi joyga ko'chib, boshqa etnoslar bilan aralashib, ularni o'ziga singdirib yoki tarkibiy qism qilib olish natijasida shakllanib kelgan. Tarixdan ma'lumki, asrlar davomida davlatlar tashkil topishi bilan katta-kichik urushlar bo'lib qudratlilar zaiflarni o'ziga bo'ysundirganlar, bu esa ularning xalqlarining sekin-asta bir biriga singib ketishiga sabab bo'lib borgan. Xuddi shu jarayonlarni boshqa elat, millat, xalqlar qatorida o'zbek xalqi ham boshidan kechirgan. Afsuski,bu jarayonlardan bexabar, tor fikrlovchi ayrim mualliflar o'zbek, tojik va boshqa O'rta Osiyo xalqlarini faqat o'z qobig'ida paydo bo'lgan deb-g'ayriilmiy g'oyalarni targ'ib qilib, millatchilik qarashlarni yuzaga kelishiga, ziddiyatlarga sabab bo'lmokda. Bu albatta mutlaqo noto'g'ri ekanligi ko'pchilikka ayon. O'zbek xalqining kelib chiqishi, shakllanishi juda uzoq tarixga ega. Bu jarayon eng qadimiy va ilk o'rta asr davrida turli elat va xalqlarning butun Markaziy va O'rta Osiyo, Qozog'istonning keng hududida ko'chishi va aralashishi natijasida muayyan davlat birikmalari doirasida ro'y bergan. Eramizdan avvalgi I-ming yilliklarda O'rta Osiyoda katta ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar ro'y berdi. Ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi, shahar-qal'alarning paydo bo'lishi, yirik sug'orish va mudofaa inshootlarining qurilishi dastlab tekin qo'l mehnatisiz mumkin emas edi. O'zbek xalqining shakllanishida katnashgan qabilalarning soni turli manbalarda turli miqdordadir. Shoir Turdiy bu masalada 92 rakamni va urug'lar nomini keltiradi. Biz, shu nomlarni keltirishni joiz deb bildik. Ular quyidagilardir. Yangi manbalarga ko'ra 107 qabila nomini keltirildi: Ming, Yuz, Ungajit, Kirk, Nayman, Qipchoq, Arg'in, Burlok, Bo'zloq, ...