5-sinf Biologiya fanidan ochiq dars ishlanma - Odam organlari sistemasi

Qashqadaryo viloyati G'uzor tumani 47-maktabning biologiya fani o'qituvchisi LUKChAYeVA SABOHATning Odam organlar sistemasi mavzusida tayyorlagan DARS IShLANMASI Organlar tizimi O'simlik va hayvonlar kabi odam ham turli funksiyalarni bajaruvchi organlar tizimiga ega. Organlar tizimi tashqi organlar : Ko'z, qo'llar, tirnoq, burun ichki organlar: oshqozon, o'pka, yurak va ichak barcha organlar turli funksiyalarni bajaradi Hujayra tirik mavjudotlarning tuzilish birligi hisoblanadi. Ko'p miqdordagi o'xshash hujayralar bir funksiyani bajarish uchun birlashadilar. Ular birlashib to'qima hosil qiladilar. Ko'pgina to'qimalar bir-biri bilan birlashib organni hosil qiladilar. Masalan, buyrak, yurak, oshqozon. Bir necha organlar birgalikda ishlab, organlar tizimini hosil qiladi. Masalan: oshqozon, ichak va og'iz bo'shlig'i hazm qilish tizimini tashkil qiladi. Organlar tizimining baravar va muvofiq faoliyati odam tanasini tashkil qiladi. Odam tanasi tizimi quyidagilar: hazm qilish tizimi tayanch-harakat tizimi reproduktiv tizim nafas olish tizimi nerv tizimi qon aylanish tizimi ayirish tizimi Hazm qilish tizimi: Insoniyat mavjud bo'lishi uchun oziqlanishi zarur. Oziq-ovqat energiya bilan ta'minlaydi. Biz oziqlanadigan oziqa oshqozonga tushadi. Dastlab oziqa hazm bo'ladi, organlar devorlari orqali qon aylanish tizimiga so'riladi. Keyin kislorod bilan oksidlanib energiya ishlab chiqadi. Hazm qilish tizimi oziqa (oziqlanish) istemol qilish, ovqatni hazm qilish, so'rilish va hazm bo'lgan ovqatning assimilyatsiyasi(singish) va organizmdan chiqindi moddalarning chiqishini o'z ichiga oladi. Qator organlar: og'iz bo'shlig'i, qizilo'ngach, oshqozon, o'n ikki barmoqli, ingichka va yo'g'on ichak, jigar, oshqozon osti bezi, o't pufagi va orqa chiqish teshigi organlar tizimini (hazm qilish tizimi) tashkil qiladi. Oziq-ovqatni o'zlashtirish oziqlanish jarayonining bosqichlaridan biri hisoblanadi. Oziqlanish jarayoni bosqichlari quyidagilardan iborat: Oziqlanish: Taom istemol qilish. Hazm qilish: Oziqani parchalanishi. Singish: hazm bo'lgan oziqa ingichka ...