Tabiat Tabiat tushunchasi Tabiat tushunchasining keng manosi borliqni, butun dunyoni barcha rang-barang shakllari bilan jamuljam holda aks ettiradi. «Tabiat» atamasining tor manosi obyektiv borliqning biosfera, yani «hayot sohasi» deb nomlagan qisminigina anglatadi. «Tabiat» tushunchasining maxsus talqinida etibor muhokama predmetining ildizlari, fundamental asoslarini yoritishga qaratiladi. Jamiyat Tabiat Tabiat injiqliklari Fanning rivojlanmaganligi Jamiyat Tabiat Fanning rivojlanishi Texnikaning rivojlanishi Tabiat va jamiyatning o'zaro aloqalari qadimda hozir Tabiat Qadimda inson tabiatga to'la singib ketgan va unga butunlay qaram edi. U tabiatdan ajralmagan va o'zini unga qarshi qo'ymagan. Antik davrda tabiat Insondan deyarli hamma narsada ustun bo'lgan Qudratli kuch bo'lib qolishda davom etsa-da, lekin uni odamzot nazariy anglay boshlagan. Uyg'onish davrida tabiatga go'zallik va ilhom manbai deb qarashga asoslangan yangicha munosabat yuzaga keldi. Mazkur mo'ljal real borliqni faol o'rganish va uni yanada teranroq tushunib etishga rag'batlantirgan. Yangi davrdan etiboranu nafaqat nazariy yoki estetik ilhom manbai sifatida, balki amaliy faoliyat jabhasi sifatida ham qaraldi. Insongatabiatning stixiyali kuchlarini jilovlash va o'ziga bo'ysundirish imkonini beruvchi tabiiy qonunlar aniqlandi Ekologik tanglik Ilgari yashovchanlik qobiliyatiga ega bo'lgan ko'pgina hududlar yaydoq sahroga aylanishi Atmosfera, suv havzalari va shu kabilarning haloqatga eltadigan tarzda ifloslanishi Stratosferaning ozon pardasidagi teshiklar, oqava suvlar tashlanadigan «ariqlar»ga aylanib qolgan Yerda (boshqa planetalarga nisbatan) hayot paydo bo'lishi uchun zaruriy sharoitning mavjudligi Quyosh atrofida Quyosh sistemasidagi yer va boshqa planetalar aylanuvchi yulduz-o'rtacha kattalikdagi, etarli kuchga ega: atrofdagi juda kata («qaynoq») yulduzlar va kichik («muzdek») larda hayot bo'lishi mumkin emas Yer Quyoshga nisbatan optimal masofada joylashgan 150 mln km (agar Yer Quyoshga 10-15 mln. km yaqinroqda bilsa, u kuyib ketgan sahroga, 10-15 mln. km. uzoqroqda bo'lsa, u muz bilan qoplangan bo'lar edi) Yer o'rtacha kattalikda: juda kichik planetalar Merkuriy, Pluton, atmosfera paydo bo'lishi uchun va hayot uchun kerakli sharoitlar uchun juda oz tortilishi kuchiga (Yupiter Saturi kabi) gigantlar esa juda katta tortilish kuchiga ega va o'zi atrofida (atmosfera kabi) qiyinchilik bilan o'tadigan qatlam bilan hayotni paydo bo'lishi mumkin bo'lgan imkoniyatni so'ndiradi Yer atmosferaga ega - alohida qatlam u birinchidan, Yerni Quyosh va boshqa radiatsiyadan va boshqa fazodan keluvchi ta'sirdan asraydi; ikkinchidan, azot va kislorod moddalari bor, bu tirik organizmlar nafas olishi uchun zarurdir, uchinchidan, Yerning tez qizib va tez sovib ketishidan asraydi, temperatura mo'tadilligini saqlaydi. Yer suvga ega - bu hayotning zaruriy elementlaridan biri Yer planetasi - hayot paydo bo'lishi uchun zarur bo'lgan shart-sharoitlarning tashuvchisi Litosfera - (yunoncha, toshli qobiq) -Yerning yuqori qattiq qatlami, unga yerning po'stloq va yuqori mantii (Yerning ichidagi erigan qismi) kiradi Yerning (tabiatning) tashkiliy qismlari Ahamiyati ...

Joylangan
05 Oct 2023 | 04:52:48
Bo'lim
1-5 Sinf Dars ishlanmalar
Fayl formati
zip → docx
Fayl hajmi
1.56 MB
Ko'rishlar soni
270 marta
Ko'chirishlar soni
39 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 18:13
Arxiv ichida: docx
Joylangan
05 Oct 2023 [ 04:52 ]
Bo'lim
1-5 Sinf Dars ishlanmalar
Fayl formati
zip → docx
Fayl hajmi
1.56 MB
Ko'rishlar soni
270 marta
Ko'chirishlar soni
39 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 18:13 ]
Arxiv ichida: docx