5-sinf. Sodda va murakkab foizlar

Husniddin Muhiddinov Sodda va murakkab foizlar 1.Foiz tushunchasi 2.Sodda foizlar 3. Murakkab foizlar 4.Mavzuga oid misollar 5. Testlar Dars rejasi @muallimaboshlangich Foiz (bir deb qabul qilinuvchi) har qanday qiymatning yuzdan bir qismidir. % belgisi bilan ifodalanadi. Masalan: 23% (23 foiz) = 23 100. Kvadrat yuzining necha foizi bo'yalgan Kvadratimiz 100 bo'lakka bo'lingan va a) bandida kvadratning 7 bo'lagi bo'yalgan. Demak 7100 qismi bo'yalgan. b) Rasmda esa kvadratning 22 ta bo'lakchasi bo'yalgan. Demak kvadratning 22100 qismi yoki 22 foizi bo'yalgan. c) Chizmada 100 bo'lakning 86 tasi bo'yalgan. Demak kvadratning 88 foizi yoki 88100 qismi bo'yalgan. Quyidagi jumlalarni foiz so'zini ishlatib qayta ayting: a) Наr 100 ta chaqaloqning 52 tasi o'g'il bola; b) Наr 100 ta o'quvchining 74 tasi to'garaklarga qatnashadi; d) Наr 100 ta avtomobilning 75 tasi yurtimizda ishlab chiqilgan. 7 Ishchi 220 00 so'm mukofot oldi. U mukofotning yuzdan bir qismiga o'g'li uchun sovg'a oldi. Sovg'a qancha turadi? 2200∙0.01=2200 Foizlarni hisoblashda sonning qismini topish usuli qulay hisoblanadi. Foizlar ikki xil bo'ladi: sodda va murakkab foizlar Sodda foizlar Oddiy foizlar-kreditorni qarzdozga ma'lum miqdordagi pulni belgilangan muddatda qarzga berganligi natijasida oladigan daromadini hisoblash usulidir. 8 200 so'm 3 yilga qarzga olinmoqda. Bunda kreditor tomonidan har yil 17 foiz stavkasi belgilandi. Bu holda 1 yildan so'ng 0.17∙200 so'm , 3 yildan so'ng esa qo'shimch mablag' 0.17 ∙200 ∙3=10200so'm to'lanishi lozim Bu misoldan quyidagi oddiy foizlar formulasi kelib chiqadi. 10 Bu yerda C-dastlab olingan qarz miqdori, I-C miqdordagi pulni ishlatgani uchun qarzdorning kreditorga to'laydigan foiz to'lovi, r- har yilga belgilangan foiz stavkasi , ...