5-sinf. Tarixiy va arxaik so'zlar

Tarixiy va arxaik so'zlar Shom sari yurish oldidan Qorabog'da chodir tikib uzoq turib qoldik. Harb-u zarb mashqlarini puxtalamoq uchun qo'shin ichinda bo'lib, ochiq havoda tunadik. Ko'p vaqt o'tkazib, safar oldidan chodirga qaytsak, ajib manzaraning guvohi bo'ldik. Bizning yo'g'imizda chodir tuynugidan ikki kabutar tushib, bizning xos o'rindiqqa xas-xashak-la in qurib, biri tuxum bosib yotur edi. Tangri taoloning bu beozor jonivorlariga xalal yetkazmaslik uchun chodirni o'zga qildik. Ertasi kuni, safarga jo'nar avvalida, to'rt nafar navkarni mulozim birla qoldirdik. Ularga tayin etdikkim: - Tangri taoloning beozor qushlari tuxum ochib, polaponlari uchirma bo'lg'uncha, shu yonda bo'lursiz. Polaponlar uchib chiqqach, chodirni yig'ib, ortimizdan yetib borg'aysiz Topshiriq. Amir Temur o'gitlari kitobidan olingan parchani o'qing, unga sarlavha toping. Topshiriqni bajaring. 298-mashq. Tilimiz tarixida ko'p qo'llangan quyidagi so'zlarga e'tibor qarating, ular ishtirokida gaplar tuzishga urinib ko'ring. Saltanat - mamlakat; cherik - qo'shin; sipoh - askar; raiyat - xalq; dorug'a - shahar hokimi; ziroat - dehqonchilik; valiahd - toj-u taxt vorisi; rabot - karvonsaroy; suvoriy - otliq askar. Tarixiy so'zlar Tilimizning ma'lum davrida qo'llanib, hozirgi kunda foydalanilmaydigan so'zlarga tarixiy so'zlar deyiladi. Masalan: hojib (eshik og'asi), degrez (cho'yandan qozon quyuvchi), yorg'ichoq (donni maydalash va un qilish uchun ishlatilgan tosh asbob) kabi. Arxaik so'zlar O'z o'rnini boshqa so'zga bo'shatib bergan so'zlarga arxaik so'zlar deyiladi. Masalan: payg'om (xabar), bog'ot (bog'lar, bog'li joylar), gisu (soch) kabi. 299-mashq. Quyidagi so'zlarni tarixiy va arxaik so'zlarga ajrating. Ulus, qozi, muhoraba, o'lpon, jadid, rasadxona, mudarris, oblast, rayon, komsomol, handasa, riyoziyot. 300-mashq. Quyida berilgan maqol va iboralarni ko'chiring. Tarixiy va arxaik so'zlarni aniqlang. 1. Kishi yurtida sulton bo'lguncha, ...