5-sinf. Yozuvlar tarixi

Yozuvlar tarixi Grafika Dunyoda 220 xil yozuv mavjud. Tarixchilarning aniqlashicha, dastlabgi yozuv Mesopotamiya (hozirgi Iroq)da paydo bo'lgan va u tarixga mixxat yozuvi nomi bilan kirgan. Yozuv xronikasi: 1. mil.avv. V-IV asrlar. Eron hududi. Yozuv: mixxat. 2. mil. I asr- VI asrgacha. Yozuv: so'g'd. 3. V-VII asrlar. Turkiy xalqlar. Yozuv: O'rxun-Enasoy yoki runik (dulbarchin). 4. VI-VII - XV asrgacha. Turkiylar va mo'g'ullar. Yozuv: uyg'ur va arab. 5. 720 (VII asr) - 1918-1920-yillar. Yozuv: arab. 6. 1930-1940-yillar. Yozuv: lotin. 7. 1940-yil may - 1993-yil 2-sentabr. Yozuv: kirill 8. 1993-yil 2-sentabr - to hozirgi kungacha. Yozuv: lotin Qadimgi manbalar qaysi yozuvda? Moniy yozuvida: Xuastuanift (Moniylar tavbanomasi) yodgorligi (mil. V asr). Bu yodgorlik XIX asrda topilgan. O'rxun-Enasoy yozuvi yoki runik (dulbarchin - sirli) yozuvida: Kultegin, Bilga xoqon, To'nyuquq bitiktoshlari. Uyg'ur yozuvi: Qutadg'u bilig Vena nusxasi yoki Hirot nusxasi (XI asr), O'g'uznoma (XII asr), Hibat ul-haqoyiq Anqara nusxasi (XII asr), Xorazmiy. Muhabbatnoma (1353-yil); Latofatnoma, Dahnoma, Nizomiy Ganjaviy Mahzan ul-asror (XIV-XV asrlar). Arab yozuvi (bu yozuv yodgorliklarining ayrimlari XI asrga taalluqli): Qutadg'u biligning Namangan va Qohira nusxalari. Bu yozuvda Abu Ali ibn Sino, Beruniy, al-Xorazmiy, Mirzo Ulug'bek, Abu Nasr Farobiy kabi olimlar, Lutfiy, Navoiy, Bobur, Mashrab, Furqat, Cho'lpon, Fitrat kabi shoirlar durdona asarlar yozib qoldirishgan. Topshiriq. Yozuv ham aloqa vositasi matnini o'qing. Insoniyat qo'lga kiritgan tajribalar va bilimlarni saqlash va avlodlarga yetkazish zarur. Tilning bu vazifasi bevosita yozuv orqali bajariladi. Kishilik jamiyati yaratgan kashfiyotlar, so'z san'ati durdonalari ajdodlardan avlodlarga yozuv orqali yetib boradi. Til jamiyat tarixi bilan qanchalik bog'liq bo'lsa, yozuv ham shunchalik bog'liqdir. Yozuv kishilik ...