5-sinf Tarix. Aloqa vositalarining ixtiro qilinishi

Kun oy 202y. Fan Tarixdan hikoyalar I.Mavzu: Aloqa vositalarining ixtiro etilishi Darsning texnologik haritasi DARSNINGBOSQICHLARI O'quv mashg'ulotining borishi I. Tashkiliy qism (2 daqiqa). Dars salomlashish bilan boshlandi. Tiglovchilar davomati aniqlanadi. Sinfning darsga tayyorgarligi tekshiriladi. Tiglovchilar guruhlarga bo'linib, guruh nomlari yozildi va taoriflandi. Baholash mezonlari bilan tanishtirildi. Ofarin , Barakallo , Barakat qil so'zlari yozilgan shakllar. Baholash mezonlari. Ofarin , Barakallo ,Harakat qil so'zlari yozilgan shakllar. O'tilgan mavzuni so'rab o'quvchilar baholanadi. IX.Yangi mavzu bayoni Telegrafning ixtiro etilishi. Telegraf turli xabarlami uzoq masofalarga yozuvli tez uzati shga mo' lj allangan qurilmadir.Bunday qurilmani birinchi bo'lib 1832-yildarus olimi P. Shilling ixtiro qilgan. Qurilma xabarlarni nuqta va tirelar (chiziq) ko'rinishida uzatgan. 1837-yilda amerikalik olim S. Morze ham shunday qurilma va unda foydalaniladigan maxsus alifbo yaratgan. Bu alifbo tarixga Morze alifbosi nomi bilan kirgan. Bu alifboda harflar o'rniga nuqta va tire (chiziq)lar ishlatiladi. Masalan, nuqta va bitta tire « А» harfini; tire va uch nuqta «В» harfini; nuqta, tire va yana ikki nuqta «V» harfini anglatgan. Bu alifbo dunyo xalqlari uchun ko'p yillar xizmat qildi. Hozirgi kunda esa undan hamon dengiz halokati ro'y berganligi haqidagi xabami berish chog'ida foydalanilmoqda. Siz dengiz halokati ro'y berganligini anglatuvchi belgi «SOS» ekanligini balki bilarsiz. Dengizlarda halokatga uchragan kemalar «SOS» xabarini yuborish uchun Morze alifbosidagi «Uchta nuqta, uchta tire va yana uchta nuqta» belgisini - (signalini) yuboradilar. Bu belgilarni qabul qilib olgan boshqa kema yoki qirg'oq qutqaruv guruhi tezda yordamga yetib kelish choralarini ko'radi. Xalqaro qoida talablari ana shunday. Kalit bosilgach darhol qo'yib yuborilsa «nuqta», uzoqroq bosib ...