5-sinf Tarix fanidan Mirzo Ulug'bek va uning akademiyasi dars taqdimot

Mavzu: Mirzo Ulug'bek va uning akademiyasi 1. Kirish 2. Ulug'bekning bolalik va yoshlik yillari 3. Mirzo Ulug'bek davridagi tarixiy jarayonlar. 4. Ulug'bekning ilmiy va madaniy merosi. 5. Ulug'bek akademiyasi 6. Mirzo Uluqbekning Ziji jadidi Kuragoniy asari 7. Mirzo Uluqbek haqida buyuk allomalarning fikrlari Reja: Ulug'bekning bolalik va yoshlik yillari Ulug'bek Sohib Qiron Amir Temurning nabirasi, Shoxruhning o'ng'ich o'g'li bo'lib, onasi Gavharishod og'a nufuzli qipchoq amirlaridan Qiyosiddin tarxonning qizi edi. U jahongir Temurning Iroq va Ozarbayjonga qilgan harbiy yurishi vaqtida 1394 yil 22 martda Sultoniya shahrida tug'iladi. Temurning hohishi bilan bolaga Muhammad Tarag'ay deb nom qo'yadilar. Lekin u yirik olim va fan arbobi bo'lgani tufayli ko'prok Ulug'bek ismi bilan mashxur bo'ldi. Temur saroyida hukm surgan an'anaga binoan, shahzodalar bobosining katta xotini Saroymulkxonim tarbiyasiga topshiriladi. U yoshligidan o'tkir zehnli,kuchli xotirali, teran fikrli, qat'iyatli bo'lib yetishdi. Ulug'bekning bolalik yillari haqida ana shuni ham aytish kerakki, u hamisha bobosining diqqat e'tiboriga sazovor bo'lgan. Temur butun muhabbatini ziyrak, hamma narsani bilishga harakat qilgan nabirasiga qaratadi va uning tarbiyasiga zo'r e'tibor berdi. Ulug'bek bilimdon va tajribali murabbiylar ya'ni astronomiya ilmining bilimdoni Salohiddin Muso ibn Mahmud qozizoda Rumiy raqnamoligida fan asoslarini ayniqsa astranomiya ilmini puxta o'rgandi. Ular Ulug'bekni diniy va dunyoviy ilmlarning asosi bilan yaqindan tanishtirdilar. Bir qator manbalarda keltirilishicha, 1397-98 yiliyoq, kelajakda katta shoir va olim bo'lib yetishgan shayx Orif Ozariy ham Ulug'bekning murabbiysi qilib tayinlangan edi. Ulug'bek juda yosh bo'lishiga qaramay, davlat kengashlariga, mas'ul qabul marosimlariga ham kiritilar va hamisha bobosining chap tomonida o'tirar edi. Demak, Temur bu nabirasini davlat ishlarini boshqarishga ham tayyorlab borgan. ...