Tasviriy san'at fanidan Rangtasvir xususiyatlari taqdimoti

5-sinf tasviriy san'at darsligi asosida 8-9-mavzu: RANGTASVIR XUSUSIYATLARI (Asarni badiiy idrok etish asosida) Asrlar davomida olimlar ranglar haqida juda ko'p ilmiy tadqiqot ishlari olib bormoqdalar. Alisher Navoiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Kamoliddin Behzod, Firdavsiy, Zahiriddin Muhammad Bobur kabi jahonga mashhur allomalar ranglarning turlari, ma'nolari, inson sog'lig'iga ta'siri va boshqalar haqida juda ko'p asarlar yozganlar Chunonchi, Abu Rayhon Beruniy o'zining «Kitob al-Javohir - ma'rifat al-Javohir» (Mineralogiya) asarida ranglarning 200 dan ortiq nomlarini sanab o'tgan va bu ranglarning kelib chiqishi haqida ma'lumot bergan. Sharqda olimlar, shoirlar, musavvirlar, naqqoshlar, xattotlar ranglarning yuzdan ortiq turini ajrata olganlar hamda ularning nomini, hattoki, har bir rangning ramziy ma'nosini bilganlar. Ulardan bizgacha yetib kelgan ba'zi bir namunalar bilan tanishib chiqamiz: karam bargi rangi, binafsha, bug'doyrang, bo'z gulgun, jigarrang, zangori, za'faron, zumrad, kahrabo, kulrang, ko'k, lojuvard, lolarang, mallarang moviy, moshrang, nafarmon, oq, pistamag'iz, pistoqi, pushti, sariq, safsar, samorang, sur, feruza, o'choq kesak, qizil, qirmizi, qora, qoramag'iz, qoracha, qo'ng'ir, havorang, anor dona, aqiq, bayzogul, bargrang, baqa to'ni, gulnor, gulobi, dani farang, jigari, jiyron, jo'ja, ziynovi, zar, zarchava, zarg'aldoq, kaptarbo'yin, ko'kimtir, novvotrang, nilobi, nimtatir, nim pushti, norgul, olovrang, olmatakor, oq upa suvi, sabzirang, samak, kesak, siyo, sir, sovot, surmarang, tillarang va boshqalar. Ranglarning ta'sirini, bitta ko'rinishdagi manzarani yashil, sariq, qizil va boshqa rangli shishalar orqali kuzatib, uni inson qanday idrok etishi va his qilishi holatini birinchi bo'lib I.Gyote o'rgangan. Nyuton birinchi marta optik prizma orqali yuborilgan yorug'lik rangli nurlarga aylanganligini isbotladi va uni ilmiy tarzda tushuntirib, spektr rangl arini yetti bo'lakka bo'lib, uni doira shaklida joylashtirdi. Ranglarni ...