11-sinf Ona tili fanidan dars ishlanma. Jo'yalilik va uslublar

Jo'yalilik va uslublar Topshiriq. Berilgan parchadagi jamg'armoq so'zining ma'nosi va uning ko'proq rasmiy uslubga xoslanganligi haqida mulohazalaringizni ayting. Keltirilgan gapda bu so'zning o'z o'rnini topgan-topmaganligini izohlashga harakat qiling. Ramazon aytuvchilar ko'payib ketgan edi Mabodo ulardan oldinroq biror eshikka borib qolsak, jamg'argan narsalarimizni zo'ravonlik bilan tortib olishardi. (S. Ravshanov) Qachon nutqning jo'yaliligi buziladi? Bir uslubga xoslangan so'z, ibora, sintaktik qurilma yoki shu kabi birlikning boshqasiga o'tkazilishi nojoiz, o'rinsiz hisoblanadi. Bunday holatlarda nutqning jo'yaliligi buzilishi mumkin. Nutq jo'yaliligining buzilishi Bu o'rinda aytish kerakki, jo'yalilik sifatini o'rganishda nutqning yozma va og'zaki shakllarini farqlash lozim, chunki bu nutq shakllarida jo'yalilik o'ziga xos tarzda namoyon bo'ladi. Nutq jo'yaliligi Ma'lumki, yozma va og'zaki nutqning voqe bo'lish sharoitlari bir xil emas, shunga ko'ra bu ikki nutq shaklining o'ziga xoslangan birliklari, grammatik shakllari, sintaktik qoliplari bor. Bu holatni hisobga olmaslik natijasida ham nutqning jo'yaliligiga putur yetadi. Nutq jo'yaliligi 76-mashq. Berilgan badiiy parchani o'qing. Unda qahramon tilida o'lmoq so'zining jo'yasiz qo'llanishi uning madaniy saviyasini ta'kidlashga xizmat qilayotganini izohlang. Bashirjon unga qaradi-yu: «Ha, nima bo'ldi?» - deb so'radi ayolning boshidagi oq ro'moliga ishora qilib. - Uzoqroq bir qarindoshimiz kecha - Hm-m! - dedi boshliq hissiz. - O'ldimi? - Ha! - Hm-m, cxatoq bo'libdi-ku Ha, xudo rahmat qilsin Xo'p bo'lmasa, o'sha kitoblar bor dedingiz-a (N. Aminov) 78-mashq. Atoqli yozuvchi Said Ahmadning «Mushtipar» nomli teskari hikoyasidan olingan parchani o'qing. yer va xotinning maqomini atayin almashtirish natijasida, ya'ni nutqning jo'yalilik sifatining buzilishi asosida yaratilgan o'tkir kulgining mohiyatini tushuntiring. Sh. Rahmatullayevning «O'zbek tilining izohli frazeologik lug'ati»dan olingan iboralar Yuragi orqasiga tortib ketmoq Bir lahza ...