11-sinf Astronomiya dars ishlanma. Yulduzlar. Yillik parallaks. Yulduzlargacha bo'lgan masofani aniqlash

20-MAVZU: YULDUZLAR. YILLIK PARALLAKS. YULDUZLARGACHA MASOFALARNI ANIQLASH. REJA: Yillik parallaks, yulduzlarning masofalarini aniqlash Yulduzlarning o'lchamlari va fizik parametrlarini aniqlash Yulduzlarning rangi va temperaturasi Yillik parallaks, yulduzlarning masofalarini aniqlash Yillik parallaks () - bu ko'rish nuriga perpendikulyar Yer orbitasi katta yarim o'qining yoritqichdan turib qaragandagi ko'rinish burchagi: ℓ = r sin , bu erda а - Yer orbitasi katta yarim o'qi. Agar ℓ parseklarda,  - yoy sekundlarida bo'lsa, u holda ℓ = 1  (1 parsek mos holda parallaks  =1 bo'lgandagi masofa). Bu usul yaqin (π 0,01) yulduzlarga nisbatan qo'llaniladi. Spektral parallaks Yulduzlarning o'lchamlari va fizik parametrlarini aniqlash Juda xira yulduzlarning o'lchamlarini aniqlash Quyosh o'lchamini gigant yulduzlar o'lchami bilan solishtirish Yulduzlarning rangi va temperaturasi Yulduzning maxsus rang filtrlarida fotografik yoki fotovizual yo'l bilan olingan yulduz kattaliklarining farqi (mpg-mpv=CJ) asosida aniqlangan rang ko'rsatgichiga (CJ) ko'ra ham uning temperaturasini aniqlaydilar. Yulduzlarning rangi ko'k rangga yaqinlashgan sayin ularning temperaturalari ortib boradi. Bunday usullar bilan topilgan yulduz temperaturasi faqat uning sirtiga taalluqli bo'lib, ularning ichki qismiga tegishli temperaturalari yulduzlarning spektri, massasi, zichligi va aniqlangan ichki bosimiga ko'ra nazariy hisoblashlar yordamida topiladi. Savol va topshiriqlar: Ma'lum bir yulduz uchun yillik parallaks burchagini chizmada ko'rsating. Yulduzning berilgan yillik parallaks burchagiga ko'ra uning uzoqligi parseklarda qanday topiladi? Spektral parallaks asosida yulduzlargacha masofa qanday topiladi? Yulduzlarning yorqinliklari va radiuslari orasida qanday bog'lanish mavjud? Yulduzlarning temperaturasi qanday usullar asosida topiladi? Rasmli keys Bunda rasmda ko'rsatilgan har bir jarayonga o'quvchi tomonidan izoh berish kerak bo'ladi. Bu rasm orqali o'quvchida umumiy tushuncha sahkllanadi. O'qituvchi berilgan izohlarni nazorat qilib ...