11-sinf Astronomiya fanidan dars ishlanma. Yer guruhidagi planetalar va Oy

15-MAVZU: YER GURUHUDAGI PLANETALAR VA OY REJA: Merkuriy. Venera. Yer. Oy. Mars. Merkuriy Qadimgi nomi: Utorud Quyoshdan uzoqligi: 58 mln.km Diametri: 4880 km Zichligi: 5,44 gsm3 Massasi: 3,3·1023 kg O'z o'qi atrofida aylanish davri: 59 Yer sutkasi Quyosh atrofida aylanish davri: 88 Yer sutkasi Orbital tezligi: 48 kmsek Yo'ldoshlari: yo'q O'qining og'maligi: 0,1o Planetalararo avtomatik stansiya 1974-yilda Merkuriydan 47 ming 981 kilometrlik masofadan o'tayotib, planeta sirtining 500 ga yaqin sifatli rasmlarini oldi. Bu rasmlar planeta «yuz tuzilishi» jihatidan Oyga juda o'xshashligini ko'rsatdi. Oy sirtidagi kabi Merkuriy yuzasi ham meteoritlar zarbidan «momataloq» bo'lib, turli kattaliklardagi kraterlar bilan qoplangani, «Mariner-10» olgan planeta rasmlaridan shundoqqina ko'rinib turibdi Venera Qadimgi nomi: Zuhro Quyoshdan uzoqligi: 108 mln.km Diametri: 12104 km Zichligi: 5,24 gsm3 Massasi: 4,87·1024 kg O'z o'qi atrofida aylanish davri: 117 Yer sutkasi Quyosh atrofida aylanish davri: 225 Yer sutkasi Orbital tezligi: 35 kmsek Yo'ldoshlari: yo'q O'qining og'maligi: 177o (teskari aylanadi) Veneraga sayohatga yo'l olgan «Venera-14» va «Venera-15» KA (kosmik apparatlar) planetani o'rganish tarixida muhim o'rin tutadi. «Venera-14», planeta sirtining qo'ndiriluvchi apparati tomonidan bevosita olingan birinchi tasvirlarini Yerga uzatdi. Planeta atmosferasining bosimi juda yuqori bo'lib, olimlar hech kutmagan miqdorni - 90 atmosferani ko'rsatdi. Atmosferasining 97% ini karbonat angidrid, 1% ini suv bug'lari egallab, kislorod esa atigi 1,5% ni tashkil qilishi ma'lum bo'ldi. Planeta sirti yaqinida o'lchangan temperatura+470 °C. Yer Nomi:Yer Quyoshdan uzoqligi: 149,6 mln.km Diametri: 12756 km Zichligi: 5,5 gsm3 Massasi: 6·1024 kg O'z o'qi atrofida aylanish davri: 23 soat 56 min 4 sek Quyosh atrofida aylanish davri: 365,2422 sutka Orbital tezligi: 30 kmsek ...