9-sinf Fizika dars ishlanma. Suyuqlik va uning xossalari. Sirt taranglik

NAMANGAN VILOYATI NORIN TUMANI XALQ TA'LIMI BO'LIMIGA QARASHLI 15-SONLI MAKTABI FIZIKA FANI O'QITUVCHISI KARIMOVA BARCHINOYNING 9-SINFLAR UCHUN FIZIKA FANIDAN SUYUQLIK VA UNING XOSSALARI. SIRT TARANGLIK MAVZUSIDA TAYYORLAGAN T A Q D I M O T I Mavzu:Suyuqlik va uning xossalari. Sirt taranglik Reja: SUYUQLIKNING OQUVCHANLIGI SIRT TARANGLIK HODISASI SIRT TARANGLIK KUCHI SIRT TARANGLIK KUCHUNI ANIQLASH SIRT ENERGIYASI Suyuqlik - o'z shaxsiy hajmiga ega, lekin shakliga ega bo'lmagan moddalarga aytiladi. Suyuqlik- qattiq va gaz holatlaridagi moddalar orasidagi agregat holatdir. Gazlardan farqli ravishda suyuqliklarda molekulalar bir-biriga juda yaqin turadi va o'z hajmini saqlaydi. Molekulalar orasidagi tirtishish kuchi ularning bir-biridan uzoqlashishiga to'sqinlik qiladi. Suyuqlik molekulalari erkin harakat qila olmaydi. Gazlardan farqli ravishda suyuqliklar o'z hajmini saqlaydi. Bug'lanish jarayonidagina suyuqlikning sirtidan ayrim molekulalar uchib chiqadi. SuyuqlikLAR OQUVCHANLIK xususiyatI TUFAYLI O'Z SHAKLINI SAQLAB QOLA OLMAYDI Suyuqlik va bug' orasidagi farq Molekulalar orasidagi kuchli o'zaro ta'sir bo'lgani sababli suyuqlik bilan boshqa muhit chegarasida taranglik sirttaranglik sodir bo'ladi. Sirt tarangilikning ta'siri tufayli suyuqlik bilan qattiq jism chegarasida kapillar hodisalar yuz beradi. Sirt taranglik hodisasi Suyuqlikning sirt qatlami yupqa parda deb tasavvur qilish mumkin. Bu qatlamdagi molekularaga suyuqlik ichiga yo'nalgan kuch ta'sir qiladi. Sirt taranglik suyuqlikning sirt qatlamidagi molekulalarning suyuqlik ichiga yo'nalgan kuchlarning mavjudligi tufayli hosil bo'ladi. Jomrak og'zidagi tomchi uning sirtida hosil bo'lgan sirt taranglik kuchi dosh beradigan darajagacha kattalashadi. Bu kuch ta'sirida tomchi shaklini oladi. Sirt taraglik kuchi sirt qatlamining uzunligiga to'g'ri proporsional. mustahkamlash. ...