11-sinf Informatika Internetda saqlanayotgan axborot manbalarining xavfsizligi muammolari

11-sinf Informatika va axborot texnologiyalari fani darsligi asosida 30-mavzu Internetda saqlanayotgan axborot manbalarining xavfsizligi muammolari Internet tizimi orqali tarqatilayotgan har qanday ma'lumotlar hamma vaqt bir necha yo'nalishlar va serverlar orqali o'tib kerakli manzilga yetib keladi. Internet tizimi har qanday axborot manbasiga cheklovsiz murojaat qilish imkoniyatini ta'minlashdir. Axborot xavfsizligi muammosi esa, ma'lum darajada ma'lumotlardan foydalanishdagi cheklovlar tizimiga olib keladi. Kriptografiya usullari asosida axborotni maxfiylashtirish shifrlash algoritmi yotadi. Lekin boshlang'ich ma'lumotga qaytish uchun, shifrlash algoritmini aniqlash kaliti zarur. Simmetrik shifrlash algoritmlari foydalanuvchilar uchun ma'lum deb hisoblanadi. Axborot xavfsizligining asosida simmetrik kalitlar maxfiyligi darajasi yotadi. Simmetrik shifflash Asimmetrik kalit usulida ma'lumot jo'natuvchi ochiq kalit bilan axborotni shifrlaydi, qabul qiluvchi esa yopiq kalit yordamida faylni deshifrlaydi (yashirin ma'lumotni ochadi). Simmetrik shifrlash usulidagi kamchiliklardan xoli, amerikalik olimlar R. Rivest, A. Shamir va L. Adelman tomonidan kashf etilgan RSA asimmetrik kalitlar asosidagi shifrlash usuli hozirgi paytda keng tarqalgan. 1977-yili mashhur yozuvchi va aniq fanlarning jonkuyari Martin Gardner Scientific American jurnalida qiziqarli matematika bo'yicha risolasini Oshkor etish uchun million yil ketuvchi mutlaqo yangi shifr deb nomladi. n= 114 381 625 757 88 867 669 235 779 976 146 612 010 218 296 721 242 362 562 561 842 935 706 935 245 733 897 830 597 123 563 958 705 058 989 075 147 599 290 026 879 543 541. Martin Gardner Scientific Shifrlash usulini ko'rsatib, ochiq kalit uchun n ning qiymatini ham taqdim qildi: Elektron raqamli imzo (yerI) - elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini yerIning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus o'zgartirish natijasida hosil qilingan hamda ...