6-sinf Botanika dars ishlanma. Qo'ng'ir va qizil suvo'tlari

41-§. QO'NG'IR VA QIZIL SUVO'TLAR BO'LIMLARI 6-sinf botanika darsligi asosida. 2017. Dengiz suvo'tlarining bo'yi bir ne-cha santimetrdan 60-70 m gacha bora­di. Ular suv tagidagi loy, qum, tosh va boshqa narsalarga yopishib o'sadi. Dengiz suvo'tlari chuchuk suv suvo'tlaridan xromatoforida xlorofilldan tashqari yana karotin (sariq), ksantofil (zarg'aldoq) hamda qo'ng'ir va qizil rang beruvchi pigmentlar bo'lishi bilan farq qiladi. Dengizda tarqalgan suvo'tlarga mi-sol qilib, laminariya turkumiga oid yapon laminariyasini keltirish mumkin Yapon laminariyasi yirik o'simlik bo'lib, tanasining yuqori qismi uzun tasmasimon, bo'yi 6-12 m, eni 10-75 sm keladi. Pastki qis­mi esa kalta silindrsimon yoki novsimon. Yapon laminariya­si dengiz qirg'og'idan boshlab, to 25-35 m chuqurlikkacha bo'lgan va suvning doimo harakatlanib turadigan yerlarida o'sadi. U, ayniqsa, Yapon dengizining shimoliy qismida keng tarqalgan. Yapon laminariyasi jinssiz (zoosporalar orqali) va jinsiy yo'llar bilan ko'payadi. Yapon laminariyasi tanasida ko'p miqdorda darmon-dorilar, shakar va boshqa moddalar to'planadi. Shuning uchun ham odamlar unga «Dengiz karami» deb nom qo'yishgan. Laminariyadan tashqari qizil suvo't - nemalion va yashil suvo't - ulva kabi dengiz suvo'tlari ovqatga ishlatiladi. Norvegiya, Islandiya, Shotlandiya, Irlandiya va Angliya kabi mamlakatlarda uy hayvonlari suvo'tlar bilan boqiladi, chunki ular o'zlarining kimyoviy tarkibi jihatidan yaxshi sifatli xashakdan qolishmaydi. Qizil suvo'tlarga mansub filloforadan agar-agar olinadi. Agar-agar oziq-ovqat sanoatida marmelad va muzqaymoq tayyorlashda ko'p ishlatiladi. Bundan tashqari, agar-agar laboratoriyalarda bakteriyalar va zamburug''lar kabi organizmlarni o'stirish uchun oziq sifatida ham qo'llaniladi. Savol va topshiriqlar Dengiz suvo'tlari chuchuk suv suvo'tlaridan nimasi bilan farq qiladi? Dengiz suvo'tlari qanday qilib ko'payadi? Dengiz suvo'tlari va laminariya qanday tuzilgan? Dengiz suvo'tlaridan xalq xo'jaligida qanday foydalaniladi? ...