9-sinf Jahon tarixi dars ishlanma. XIX asr oxiri - XX asr boshlarida Lotin Amerikasi davlatlari

TIQXMMI qoshidagi International-House Tashkent akademik litseyi EUROPE ASIA N. AMERICA AFRICA OCEANIA S. AMERICA Lotin Amerikasi AUSRTALIA Qodirov S.M. s.Qodirov@tiiame.o'z Lotin Amerikasi davlatlari  Umumiy maydoni: 19,2 mln. km kv.  Aholisi: 648 mln. (2019)  Siyosiy kartada 33 must aqil davlat va bir necht a mustamlakalar bor; Lotin Amerikasi davlatlari Markaziy Amerika dav- lat lari guruhi; Karib dengizi havzasi (V est-Indiya); Braziliya: maydoni-8,5 ml n.km kv. Vest-Indiyada bir nechta mit ti davlatlar bor; Lotin Amerikasi- ning aholisi  Aholi soni jihati- dan u ch yirik davlat- lar: Brazi liya (200 mln.), Meksika ( 122 mln.) va Kolumbiya (48 mln.)  Tillari asosan ispan va p ortugal tillari Lotin Amerikasi davlatlaridagi aholi tarkibi: Lotin amerikasi davlatlarining demografik muammolari va aholi joylashuvini o'ziga xosligi:  Braziliya, Chili, Argentina, Urugvay va Venesuela kabi davlatlarda urb. da rajasi 80-90 %  Soxta urbanizatsiya yokifavelalar  Antisanitariya va yosh bolalar o'limi  Aholining asosiy qismi Ka- rib deng izi bo'yida, Atlanti- ka okeani qirg'og' iga yaqin joy-lar hamda Kordilera-A nd tog'larining ichki rayonlarida jo ylashgan; Braziliyadagi favelalardan biri  Boliviyada aholining 50% dan ko'prog'i 3300-3800 m baland- likda yashaydi. Lotin Amerikasining relefi asosan Kordilera tog' tizmasi va unga tutash- gan tekisliklardan iborat; Dunyodagi eng uzun tog' tizmasi (180 00 km);kengligi 1600 km gacha; Shim.Amerika Kordilerasi, J.A. Kordilerasi va And; Hududning iqlimi va suvlari: Titikaka ko'li - Lotin Amerikasi ning eng yirik chuchuk suv zahiras i, 893 km.kub (1786 ta Chorvoq yoki 21 ta Aydarko'l) Namlik juda yuqori va doimiy yashil o'rmonlar eng ko'p bo'lishiga qaramasdan dunyodagi eng kam yog'in tushadigan Atakama cho'li ham aynan shu hududda joylash- gan; Amazonka daryosi- Lotin Amerikasining xo'jaligi:  Lotin Amerikasi mamlakatlarining xalqaro ixtisoslashuvi mashin asozlik (Braziliya, Argentina va Meksika)  Yoqilg'i sanoati (Venesuela, Meksika, Ekvador va Boliviya),  Konchilik va metallurgiya (Braziliya, Boliviya, Kuba, Chi- li va Peru)  Ko'p tarmoqli qishloq xo'jaligi (Braziliya, Argentina, Kuba, Ekvad or, Kosta-Rika) bilan bog'liq (shakarqamish, kofe, banan, kakao, ana nas, soya va paxta);  Jahon transportida Panama kanalining o'rni alohida; Qiziqarli ma'lumotlar:  Atakama cho'li - oxirgi 400 yildan buyon deyarli yog'in yog'maydi, o'rtacha 50 mm;  Bazan havoning nisbiy namligi 0 % gacha tushib ketadi;  Hattoki cho'l hududidan o'tgan And tog'larining balandligi 700 mga cha etsada tog' muzliklari yo'q;  Shunday sharoitga qaramasdan cho'l atrofida doimo 1 mln. odamlar ya shaydi;  Suvni ular maxsus tumantutgichlar (tumanoulovitel) yordamida olish adi (sutkasiga 25 l) Amazonka daryosi:  Dunyodagi eng sersuv ...