6-sinf Tarix fanidan Zardushtiylik mavzuda dars taqdimot

Zardushtiylik Zardushtiylik. Miloddan avvalgi 1-mingyillikning birinchi yarimida Markaziy Osiyoda zardushtiylik dini keng tarqaldi. Zardushtiylik o'shanda olov (quyosh)ga, yer, suv, oy, yulduzlarga sig'inganlar va ularni muqaddas deb bilganlar. Zardushtiylik dinining nomi shu dinning asoschisi Zardusht (turli tillarda Zaratushtra, Zoroastr) ismidan olingan. Uning tug'ulgan joyi nima'lum. Zardusht miloddan avvalgi 1-mingyillikning birinchi choragida yashagan. Zardusht-ajdodlarimizning zadushtiylik deb ataladigan qadimgi dini asoschisidir. Zardusht o'z ta'limonitini Xorazim yoki Baqtriyada targ'ib qilgan. U 77 yoshida zardushtiylik e'tiqodi dushmanlari qo'lida halok bo'lgan. Keyinroq Evropada bu din targ'ibotchisini Zoroastr (yunoncha astron-yulduz) deb atashganlar. Zardusht vafotidan bir necha asr o'tgacha barcha diniy marosimlar, madhiya va duolar kitob holiga keltirildi. Bu zardushtiylar muqaddas kitobi Avesto edi. Avesto so'zi qat'iy qonunlar ma'nosini bildiradi. Zardushtiylik. Zardushtiylarning eng muqaddas sanalgan ilohlari Ahuramazda, Mitra, Anaxita bo'lgan. Ahuramazda buyuk va mutafakkur iloh, Zardo'shtning homiysi bo'lgan. Mitra quyosh va yorug'lik xudosi, dehqonlar va chorvadorlar himoyachisi, hosil, ma'murchilik va to'kin-sochinchilikni ta'minlovchi bo'lgan. U Ahuramazda bilan odamlar o'rtasidagi asosiy vositachi edi. Zardushtiylik. Zardushtning g'oyalari, matnlari miloddan avvalgi IV asrda to'planib, 21 kitob qilingan. Ular Avestoning asosini tashkil etgan. Matnlarga yozilgan tafsirlar Zand deb ataladi. Avestoning qimmati shundaki, u Ozbekiston qadimgi tarixini o'rgainshda dastlabki yozma manbalardan biri hisoblanadi. Avesto(Asos) kitobida Markaziy Osiyo xalqlari tarixiga doir ma'lumotlar jamlangan. Zardushtiylikda olov, yer, suv va havo muqaddas sanaladi. Yomonlikni muqaddas yerga ko'mish, kuydirish, suvga tashlash man etilgan. Jasadni qushlarga em bo'lsin deb maxsus baland joyga qo'yganlar. Suyaklar tozalanib, qurib qolgach, ularni maxsus idish ossuariy-suyakdon, ostadon larda saqlanganlar. Ular nous deb ataluvchi maxsus binolarga qo'yiladi. Zardushtiylik dini Diniy marosimlar ibodatxonalar, ochiq maydonlar va ...