10-sinf Biologiya ochiq dars ishlanma

O'zbekiston RespublikaSI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI FARG'ONA VILOYATI KASBIY TA'LIMNI RIVOJLANTIRISH VA MUVOFIQLASHTIRISH BOSHQARMASI BESHARIQ TUMAN 2-SON KASB-HUNAR MAKTABI BIOLOGIYA FANIDAN Hayotning molekula darajasi. Tirik organizmlarning kimyoviy tarkibi va uning doimiyligi. mavzusida DARS ISHLANMASI Tuzuvchi: N. Usmonova O'quv mashg'ulotining ta'lim texnologiyasi modeli Hayotning molekula darajasi. Tirik organizmlarning kimyoviy tarkibi va uning doimiyligi mavzusi bo'yicha texnologik xarita 2.1-ilova. Ma'lumki, tirik organizmlar yaxlit sistema bo'lib, ular organlar sistemasidan, organlar sistemasi esa, organlardan, organlar to'qimalardan, to'qimalar esa hujayralardan tuzilgan. Shu sababli, hujay ra tirik organizmlarning tuzi lish, ko'payish va funksional birligi sanaladi. Ti rik organizmlarga xos bo'l gan hayotiy jarayonlar aynan hujayralarda sodir bo'ladi. Hu jayra va uning organoidlarida boradigan hayotiy jarayonlar uning tarkibiga kiradigan or ganik birikmalarga bog'liq bo'ladi. Mazkur organik birik ma larning molekula darajasida o'rganilishi hujayra, to'qima, organ, organlar sistemasi va organizmda sodir bo'la- digan jarayonlarda ularning biologik ahamiyatini tushunish imkonini be- radi (2-rasm). Hayotning molekula darajasi Yerda hayotning paydo bo'lishi va rivojlanishining birlamchi asosi si- fatida o'rgani lishi, shuningdek, tirik - lik ning keyingi darajalari bo'lgan hujayra, to'qima, organ, organizm, populatsiya va tur, bioge ose noz, bios fe ra bilan o'zaro aloqadorlik va uzviy likni aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Hayotni molekula dara ja sida o'rganishning mohiyati tirik or ganizm hujayralarida uch raydigan bio logik molekulalar, ya'ni organik birikmalar: uglevod- lar, oqsillar, nuk lein kislotalar, lipidlarning tu zilishi va ularning biologik ahamiya tini aniqlash sa naladi. Molekula darajasida muhim biologik birikmalar (uglevodlar, oqsillar, nuklein kislotalar, lipidlar)ning tirik organizmlarning o'sishi, rivojlanishi, irsiy axborotni saqlashi va avloddan avlodga o'tkazishi, ...