Algebraik kasr. Kasrlarning asosiy xossalari. Kasrlarni qisqartirish
Mavzu: ALGEBRAIK KASR.KASRLARNI QISQARTIRISH tayyorladi: Yakkabog' tumani 50- maktab 1- toifali matematika fani o'qituvchisi Qodirova Maxliyo Baxtiyorovna DARSNING MAQSADI: a) ta'limiy: Algebraik kasr. Kasrlarni qisqartirish mavzusi haqida tushuncha berish. Mavzuga oid misol va masalalarni yecha olishga o'rgatish. b) tarbiyaviy: o'quvchilarni o'zaro hurmat, faollik, ishchanlik, tartiblilik va madaniyatlilikka o'rgatish. d) rivojlantiruvchi: tafakkur, xotira, idrok mashqi orqali qiziqishlarini rivojlantirish, mustaqil va mantiqiy fikrlashga o'rgatish. JIHOZLAR DARSNING BLOK SXEMASI A va B sonlar BIRHAD va KO'PHADLAR bo'lishi mumkin. Agar kasrning surati va maxraji o'zgarmas son bo'lsa uni algebraik kasr deyish mumkin. ALGEBRAIK KASR Algebraik kasrni tashkil qiluvchi harflar o'rniga ularning mos qiymatini qo'yib, zarur amallar bajarilganda uning son qiymati hosil bo'ladi. MASALAN: a=3; b=1 bo'lgandagi Algebraik kasrning qiymatini toping? Bunda a≠2b bo'lgandagina algebraik kasrning son qiymatini hisoblash mumkin. Chunki kasrning maxraji nol bo'lmagan qiymatni qabul qiladi. Bilamizki nolga bo'lish mumkin emas. Noma'lumning qandaydir son qiymatida algebraik kasrning maxraji nolga aylansa ma'noga ega bo'lmaydi. Algebraik kasrlarni qisqartirishda oddiy kasrning asosiy xossasidan foydalaniladi. kasrning surat va maxrajini 0 ga teng bo'lmagan songa ko'paytirish yoki bo'lish mumkin. Misol 1- misol kasrni qisqartiring. Bu ifoda surat va maxrajining umumiy ko'paytuvchisi 2 soni bo'lgani uchun ko'rinishidagi natijaga erishamiz. Ko'rinib turibdiki, bu algebraik kasrning surat va maxraji uchun umumiy ko'paytuvchi a harfidan iborat. Demak, bu ifodaning surat va maxrajini a ga bo'lib yuborish mumkin. 3- misol 4-misol Algebraik kasrni qisqartiring YODDA TUTING!! Agar kasrning surat yoki maxrajidagi ishora qarama-qarshisiga o'zgartirilsa, u holda berilgan kasrga qarama-qarshi kasr hosil bo'ladi. ga qarama-qarshi Aziz o'quvchilar keling misollarni birgalikda ko'rib chiqamiz!! Ifodaning qiymatini ...
