11-sinf Ona tili fanidan Ifodalilik va ko'chimlar mavzuda dars taqdimoti

FARG'ONA SHAHAR 5-O'RTA TA'LIM MAKTABI ONA TILI VA ADABIYOT FANI O'QITUVCHISI G'OFUROVA MUHABBAT ISLOMOVNANING 11-SINFDA IFODALILIK VA KO'CHIMLARMAVZUSIDA YOZGAN DARS ISHLANMASI mavzu:Ifodalilik va ko'chimlar Darsning maqsadi: A) Ta'imiy maqsad - o'quvchilarga ifodalilik va ko'chimlar haqida ma'lumot berish; B) Tarbiyaviy maqsad - o'quvchilarni ona tiliga va vatanga bo'lgan muhabbat,she'riyatga oshnolik ruhida tarbiyalash; D) Rivojlantiruvchi maqsad - o'quvchilarning nutqini o'stirish va badiiylik madaniyatini rivojlantirish; Darsning turi : yangi bilim beruvchi; Darsning usuli :Suhbat, Savol-javob , Aqliy hujum, Klaster ; DARSNING SHIORI: KO'NGIL MAHZANINING QULFI TIL VA UL,MAXZANINING KALITIN SO'Z BIL. So'zlarni ko'chma ma'noda qo'llash ham nutq ifodaliligini ta'minlash uchun tuganmas manbadir. Nutqda deyarli barcha asosiy holatlarda ko'chma ma'no emotsional-ekspressiv bo'yoqdorlik kasb etadi. Ifodalilik -Yaxshi ifoda etishlik,ma'no bildirishlik,ifoda talablariga moslik. Ifodalilkka intilish….emotsional bo'yoqdorlik so'zlashuv nutqi uchun xosdir. Ko'chim:badiiy ifodalilkini oshirish uchun ko'chma ma'noda qo'llangan nutq birligi Nutqda so'zlarni ko'chma ma'noda ishlatishning xilma-xil ko'rinishlari mavjud bo'lib, ular ko'chimlar nomi bilan umumlashtiriladi. Ko'chimlarning asosida ikki narsa yoki tushunchani qiyoslash yotadi, ya'ni ikki narsa yoki tushuncha o'rtasidagi muayyan munosabat (o'xshashlik, umumiylik, aloqadorlik kabi) asosida tasviriylik, ifodalilik, aniqlikni kuchaytirish maqsadi bilan ulardan birining nomi ikkinchisiga ko'chiriladi.Ko'chimlarning quyidagi turlari mavjud. Metafora (yunoncha metapora- ko'chirma) nisbiy o'xshashlikka ega bo'lgan ikki predmetdan birining nomi bilan ikkinchisini ham atash hodisasidir. Masalan: yoqa - to'nning yoqasi,daryoning yoqasi; etak - ko'ylakning etagi,tog'ning etagi va hokozo… Qozonning qulog'i birikmasidagi quloq so'zining ma'nosi metaforik ma'no, chunki u odamning qulog'iga o'xshashligi asosida yuzaga kelgan. Lekin ayni so'zning bu ma'nosi tilda doimiy metaforaga aylangan, ya'ni turg'unlashib, mazkur tushunchaning nomiga aylanib qolgan. Metafora qanchalik yangi, tutilmagan ...