9-sinf Adabiyot fanidan Nosiriddin Rabg'uziy hayoti va ijodi dars taqdimot

nosiriddin rabg'uziy XII asrning oxiri XIV asrning boshlari Adibning hayoti va ijodi haqida bizgacha juda kam ma'lumot yetib kelgan. U XII asrning oxiri XIV asrning boshlarida Xorazmning Raboti o'g'o'z degan joyida yashab ijod etgan. Bizga uning Qisasi Rabg'uziydan boshqa asari ma'lum emas. Mazkur kitobda u o'zi haqida musulmonlarga xos kamtarinlik bilan bu kitobni tuzgan, toat yo'lida tizgan, ma'siyat yobonin kezgan, oz ozuqliq, ko'p yozuqliq Raboti o'g'o'z qozisi Burhon o'g'li Nosiruddin deb yozadi. Ko'rinadiki, allomaning oti Nosiruddin bo'lib, otasi Burhoniddin Raboti o'g'uzning qozisi bo'lgan. Rabg'uziy taxallusi ham u yashagan joy nomi bilan bog'liq. yetuk ulamo va din arbobining oilasida tarbiyalangan Nosiruddinning o'z zamonasida taniqli tarixchi, yetuk shoir va iste'dodli tarjimon sifatida tan olinganligidan dalolat beruvchi bir talay yordamchi manbalar mavjud. Rabg'uziyning qissalari ma'nosini anglatuvchi Qisasi Rabg'uziy asari olam va odamning yaratilishi, insonning yoidan ozishi va komillik sari mashaqqatli hamda uzoq yo'l bosib borayotganligi haqida g'oyat mantiqli va qiziqarli tarzda hikoya qilinadi. Ushbu asar musulmon dinini qabul qilgan e'tiborli mo'g'ul beklaridan Nosiruddin To'qbug'aning iltimosiga ko'ra, hijriy 709 (milodiy 1309-1310) yilda yozilgan. Eslab qoling! Xayrli iltimos Bek To'qbo'g'a adibdan o'qimoqg'a keraklik, o'granmakka yarog'liq payg'ambarlar qissalaridan iborat asar yozib berishini so'ragan edi. Mazkur vazifani ulkan salohiyat, katta mahorat bilan uddalagan adibning bu asari Qisasi Rabg'uziy, Qisas ul-anbiyoi turkiy nomi bilan shuhrat topdi. Asarning yutug'i Birinchidan, adib o'zigacha yaratilgan payg'ambarlar haqidagi qissalarni puxta o'rgandi, ularning yutuqlarini umumlashtirdi, rivojlantirdi. Ikkinchidan, salaflari yo'l qo'ygan kamchiliklarni tuzatdi, xato va chalkashliklarga barham berdi. Uchinchidan, oldinlari nabiylar haqidagi qissalar arab va fors tillarida yozilgan bo'lsa, Rabg'uziyning turkiy tilda bitilgan qissalari ...