6-sinf Tarix fanidan Qadimgi Xorazm mavzusida dars ishlanma

Qadimgi Xorazm Xorazm, Qadimgi Xorazm - Turon va Eron mintaqalari oralig'ida joylashgan tarixiy o'lka va qadimgi davlat. Xorazm hududi qadimda Amudaryo adoqlaridan janubga tomon Murg'ob va Tajan daryolarining yuqori oqimlarigacha cho'zilgan. Shu boisdan bu qad. tarixiy o'lka fanda 2 xil: Kdd. Xorazm va Katta Xorazm nomlari bilan ma'lum. XORAZM haqidagi ilk ma'lumotlar Avesto, Doro I ning Bixistun kitobalari, qad. yunon mualliflari (Gekatey, Gerodot, Strabon va b.) hamda ilk o'rta ayerlarning arab geograflari asarlarida uchraydi. XORAZM atamasi (toponimi) Avestoda Xvairizem, qad. forsiychada Uvarazmis, lotinchada Xorasmiya va yunonchada Xorazmiya deb yuritilgan. Arabcha yozma manbalarda bu o'lka Xvorazm talaffuzida tilga olinadi. XORAZM atamasining semantikasi haqida bir qancha fikrlar mavjud. XORAZM tarixining bilimdoni SP. Tolstoye XORAZM atamasi talqinlari orasida eroncha XurrXurshed va zmzem so'zlari asosida yuzaga kelgan nomning Quyoshli o'lka, Quyoshli yer deb atalishi haqiqatga eng yaqin etnonimdir deb ta'kidlasada, XORAZMni Xvarri yoki Xarri (Xurriy) xalqi o'lkasi, quyosh (xalqi) yeri deb izohlaydi Sug'dshunos olim M. N. Bogolyubovning fikricha, XORAZM ayrimayrim 3 so'zlardan tarkib topgan. Xu (Xush, Xash), var (vara) va zm (zim, zem). Eroniy tillarda Xu -yaxshi ma'qul, var(vara) - devor, marza, fob, qal'a, qo'ra degan ma'nolarni bildirgan. Zm (zim, zem) esa - yer, o'lka, diyor, mamlakat kabi ma'nolarni anglatgan. Demak, XORAZM atamasi qanday shaklda qayd etilmasin, u yaxshi qo'rali yer, ajoyib qal'ali o'lka, mustahkam qal'alari bor diyor degan ma'noni anglatgan. Avestoning Yasht qismida Xorazm Ming irmoqli daryo, Ko'llar va o'tloqlarga boy o'lka sifatida madh etiladi. Qad. Xorazm hududi tabiiy jihatdan 2 mintaqaga ajralgan. Uning shim. qismida Amudaryo etaklarida sonsanoqsiz sersuvli o'zanlar, shim. va ...