9-sinf Kimyo fanidan Temir, uning birikmalari va biologik ahamiyati dars ishlanma

Mavzu: Temir. Darsning maqsadi: Ta'limiy maqsadi:O'quvchilarga temirning davriy sistemadagi o'rni,atom tuzulishi,tabiatda tarqalishi,olinishi,xossalari,ishlatilishi,biologik ahamiyati haqida tushuncha hosil qilish; Tarbiyaviy maqsad:O'quvchilar temirning inson va hayvonlar organizmi ,o'simliklar va zamonaviy texnika uchun muhim element ekanligini anglab oladilar. Rivojlantiruvchi maqsad:O'quvchilar hamkorlikda bir-biriga yordam berish va darslik bilan ishlash ko'nikmasini,ijodiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish; Kimyoviy diktant Marganes …. davr,…qator,…guruhda joylashgan. 1774 yilda…….tomonidan kashf qilingan.Marganes oksidini elektr pechlarida…….bilan qaytarib,marganes olinadi.Marganes kumushsimon oq rangli……metall.U qizdirilganda kislorod bilan haroratning o'zgarishiga qarab…,…….,……,…….larni hosil qiladi.Marganesning ……xil oksidi ma'lum.Mn2O7 n iolish uchun kaliy permanganatga ……ta'sir ettiriladi. Kalit . 1. 4, 4, VII-B 2.K.Sheele 3. Kremniy 4.Qattiq 5.MnO,MnO2,Mn 2O3,Mn 3O4 6.5 7.H2SO4 Yangi mavzu bayoni: Elementlar davriy sistemasida joylashgan o'rni. Тemir Davriy sistemaning sakkizinchi gruppasi yonaki gruppachasida joylashgan. Тartib nomeri 26. Kimyoviy belgisi Fe. Nisbiy atom massasi 55,847 ga teng. d-metallar oilasiga kiradi. Atom tuzilishi. Тemir atomining elektron konfiguratsiyasi 1s22s22p63s23p63d64s2. Kimyoviy reaksiyalarda temir atomi 4s-tashqi elektron qobig'idan ikkita elektron ajratib, 2 zaryadli ionga aylanishi mumkin. Fe2 ioni 3d-qavatdan yana bitta elektronni ajratib, 3 zaryadli ionga aylanishi mumkin. Fizik xossalari. Тoza temir-kumushsimon oq rangli, havoda tezda xiralashuvchi, yetarlicha yumshoq va bolg'alanuvchan, kuchli magnit xossalariga ega metall bo'lib, issiqlik va elektr tokini yaxshi o'tkazadi. Suyuqlanish harorati 1534,83°C, zichligi 7874 kgm3, issiqlik o'tkazuvchanligi 80,2 Vt(mK), elektr qarshiligi 9,7110-8 Omm, chiziqli kengayish harorat koeffitsiyenti 12,310-6 K-1; mol hajmi 7,09 sm3; izotop soni 16 (4963); Kimyoviy xossalari.Havoda qizdirilganda temir oksidlari aralashmasini - temir kuyindisini hosil qiladi: 3Fe  2O2  Fe3O4 yoki FeOFe2O3 Тemir qizdirilganda xlor, oltingugurt, uglerod, azot bilan reaksiyaga kirishadi: 2Fe  N2  2FeN temir ...